Urzędy dostosowują się do niesłyszących interesantów

Od 1 kwietnia br., wraz z wejściem w życie ustawy o języku migowym i innych środkach komunikowania się, organy administracji publicznej zobowiązane są do zapewnienia osobom z dysfunkcją słuchu oraz głuchoniemym możliwości samodzielnego załatwienia spraw urzędowych. Niektóre urzędy gotowe były do tego już przed tym terminem. Są takie, które wyprzedziły zapisy ustawy nawet o kilka lat, a niektóre dopiero przygotowują się do realizacji wymagań ustawowych.

– W naszym urzędzie jest komputer z kamerą, dostarczony przez firmę, z którą nawiązaliśmy współpracę. Gdy przychodzi osoba niesłysząca, łączymy się z tłumaczem za pośrednictwem komputera i sprawa jest załatwiana od razu. Sprzęt działa w urzędzie w Gdańsku, natomiast w naszej delegaturze w Słupsku oraz w terenowych punktach paszportowych korzystamy z tłumaczy, gdy zajdzie taka potrzeba, i wtedy trzeba to zgłosić na 3 dni wcześniej – mówi Roman Nowak, rzecznik Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.

Pomorski urząd zdecydował się na takie rozwiązanie głównie ze względów ekonomicznych. Firma dostarczająca usługę pobiera za nią w ramach podpisanej umowy miesięczny abonament. Dla gdańskich klientów to o tyle wygodne, że nie muszą zgłaszać 3 dni wcześniej swojego przyjścia.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego zaś postanowił przeszkolić 20 pracowników na kursie nauki języka migowego. – W trakcie dwumiesięcznego kursu pracownicy urzędu poznają alfabet języka migowego oraz kilkaset podstawowych słów i zwrotów. Zajęcia w ramach kursu odbywają się raz w tygodniu. Cały kurs trwa 40 godzin i kończy się wręczeniem certyfikatu – mówi Witold Trólka z biura prasowego urzędu. Docelowo przeszkolonych pracowników ma być ok. 60. Dla wszystkich pracujących w urzędzie została przygotowana prezentacja multimedialna do samodzielnej nauki podstawowych zwrotów w języku migowym.

Pracowników zamierza szkolić także warszawski Urząd Dzielnicy Wola. – Obecnie mamy podpisaną umowę z tłumaczką języka migowego i gdy osoba niesłysząca zgłosi na 3 dni wcześniej potrzebę przyjścia do urzędu, umawiana jest na konkretną godzinę z tłumaczem. Jest to rozwiązanie tymczasowe; na razie do końca maja przeszkolimy naszych 2 pracowników, będziemy także dalej współpracować z tłumaczką, która będzie uczyć języka migowego innych pracowników – mówi Monika Beuth-Lutyk, rzecznik prasowy Urzędu Dzielnicy Wola.

W Urzędzie Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy już od kilku lat pracownicy działu obsługi klientów szkoleni są z języka migowego. W Warszawie migających urzędników jest dużo więcej i można ich spotkać także w innych urzędach dzielnicowych.

Przykładem dobrych i raczej rzadko spotykanych praktyk w tej dziedzinie jest przetłumaczenie na język migowy niektórych części strony internetowej Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu – www.wroclaw.sa.gov.pl. – Pomysł, by przetłumaczyć przynajmniej część strony na język migowy, był wynikiem dyskusji po szkoleniu poświęconemu udostępnianiu informacji publicznej, w którym uczestniczyłam i który spotkał się z dużą przychylnością moich przełożonych. Postanowiliśmy przetłumaczyć stałe części strony i te z najbardziej przydatnymi informacjami – mówi Aneta Gniadek, kierownik oddziału administracyjnego wrocławskiego sądu apelacyjnego.

W tej chwili przetłumaczone są m.in. broszury informacyjno-edukacyjne wydane przez Ministerstwo Sprawiedliwości: „Obywatel w postępowaniu cywilnym”, „Obywatel w postępowaniu karnym”, „Obywatel w postępowaniu sądowo-administracyjnym” oraz „Będę świadkiem w sądzie”.

Z kolei Narodowy Fundusz Zdrowia na swojej stronie głównej umieścił informację, że ustawa o języku migowym dotyczy go tylko w tych sytuacjach, gdy występuje on jako organ administracji publicznej, tzn. przy załatwianiu spraw indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez organy NFZ. Zasady korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza PJM, SJM i SKOGN określa specjalne zarządzenie prezesa NFZ.

NFZ zachęca także do kontaktu poprzez pocztę elektroniczną lub komunikator Skype, ale także w formie tekstowej. Jednakże zapomniano, że ta forma kontaktu dla osób głuchych nie jest dostępna – polski język migowy jest odrębnym językiem, z odrębną gramatyką i nie posiada odpowiednika w formie pisanej.