Projekt Teatru 21 i Centrum Sztuki Włączającej w ramach programu „Kultura w sieci”

Projekt Exit pod opieką kuratorską Justyny Wielgus powstaje w ramach trzeciego sezonu Centrum Sztuki Włączającej odbywającego się pod hasłem „Nie zostawiaj nikogo w tyle”. 

Projekt Exit to zaproszenie kierowane przez Centrum Sztuki Włączającej do artystów, dla których istotne jest budowanie relacji społecznych opartych na poszukiwaniu nowych formuł komunikacji. Każda z prac zrealizowanych w tym projekcie jest „wyjściem ku”. Czasem wychodzenie zostaje tu potraktowanie zupełnie dosłownie, lecz efekt artystyczny będący jego wynikiem jest zupełnie zaskakujący i odkrywczy. Piątka artystów: Karolina Wiktor, Erdmute Sobaszek, Daniel Kotowski, Michał Bałdyga i Diana Niepce tworzących swoje prace w ramach Exitu podejmuje kwestie naszych psychofizycznych uwarunkowań, przyzwyczajeń, nawyków, wyobrażeń i lęków, które tworzą barierę uniemożliwiającą przekroczenie metaforycznego progu odgradzającego nas od świata i projektują twórcze drogi wyjścia. Ich medium są taniec, instalacja, performans. Gdyby szukać tego, co łączy te realizacje, byłoby to inicjowanie sytuacji otwartej, takiej, która umożliwia spotkanie na swojej drodze innego człowieka. 

Poszerzanie wyobraźni

Projekt Exit jest inicjatywą CSzW, w której sercu jest budowanie artystycznej wymiany między twórcami z niepełnosprawnościami i twórcami pełnosprawnymi. Zależy nam na wywołaniu szerszej refleksji dotyczącej strategii włączających i tworzeniu prawdziwie różnorodnych i skutecznych modeli społecznych w sztuce, realnie wzbogacających naszą sferę publiczną na poziomie dyskusji o doświadczeniach, które objęte są tabu społecznym (choroba, nienormatywność), na poziomie estetyki i nowych obrazów, dla których chcemy znaleźć miejsce, w końcu na poziomie poszerzania wyobrażenia o tym, co mieści się w granicach sztuki. 

Ciało ma niezwykłą umiejętność wpływania na otoczenie, kreowania jego nowych funkcji i wymiarów relacyjności. Chcielibyśmy spojrzeć na stan izolacji, w którym się znaleźliśmy, a z którego wypływa także projekt Exit, w sposób, który pozwoli uchwycić nowy rejestr w byciu naszej zbiorowości. Nie chcemy myśleć o izolacji tylko w kontekście zamknięcia, ograniczenia, zerwania więzi społecznych. Dlatego inspirując się pracą Rebecki Horn szukamy dróg wyjścia i wierzymy, że będziemy mogli w oparciu o nie tworzyć nowy, bardziej różnorodny krajobraz, który zamieszkiwać będą różne ciała, i w którym rozbrzmiewać będą różne głosy.

Odpowiedź sztuką

Rebecca Horn, artystka patronująca idei projektu CSzW, wyrabiając swoje rzeźby z materiałów toksycznych zapadła na zatrucie płuc, na skutek czego na ponad rok znalazła się w szpitalu, nie mogąc opuścić łóżka. Kolejne lata to czas powolnej rekonwalescencji, dużego osłabienia fizycznego uniemożliwiającego utrzymywanie relacji rodzinnych i społecznych.

Doświadczając izolacji i ogromnej samotności na ówczesną swoją kondycję postanowiła odpowiedzieć za pomocą sztuki. To doświadczenie skłoniło Horn do eksperymentowania z możliwościami przedłużenia ciała i kreowania nowych strategii radzenia sobie z odosobnieniem. Szukała nowych sposobów komunikacji z samą sobą w kondycji, która była jej dotychczas nieznana, jak też z innymi, wyjaśniając, że: „Pragniesz wyrosnąć z własnego ciała i połączyć się z ciałem drugiej osoby, aby szukać w nim schronienia” (Body Landscapes).

Osamotniona i unieruchomiona Horn ostrożnie badała swoją przestrzeń osobistą i sposób, w jaki jej ciało mogło wchodzić w interakcje z otaczającym ją środowiskiem, tworząc obiekty z tkanin, piór i drewna, które pozwalały jej rozszerzyć zasięg własnego ciała, a także poszerzyć swoje otoczenie poprzez wykreowane w nim artystyczne mikrodziałania. Wiele jej pomysłów zainspirowanych było wizualnym otoczeniem szpitala i materiałami, które dla niej jako artystki traciły swój medyczny kontekst, a stawały się materią rzeźbiarską. Były to duże bandaże, kratownice czy protezy. W jej inscenizowanych spektaklach, produkowanych często jako filmy, zarówno ona, jak i aktorzy, których zapraszała do współpracy, poszukiwali nowego rodzaju ruchów, nowych obrazów, znaczeń i historii, pozwalających odnaleźć alternatywne modele komunikacji w sytuacji odcięcia. 

Inspirując się doświadczeniem i pracą Rebecci Horn zapraszamy artystów, performerów, tancerzy, do stworzenia alternatywnych krajobrazów, dróg wyjścia, dróg interakcji. Efekty pracy artystów będą prezentowane on-line w formie prac wideo, które publikowane będą na stronie internetowej, Facebooku i kanale YouTube Teatru 21. 

Więcej informacji o artystach biorących udział w projekcie Exit na stronie Teatru 21.