MS: Rozporządzenie ws. pobytu w szpitalach psychiatrycznych wzmocni ochronę praw pacjenta

6 listopada br. weszło w życie rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie sprawowania kontroli przyjęcia i przebywania osób z zaburzeniami psychicznymi w szpitalach psychiatrycznych i domach pomocy społecznej oraz sposobu jej dokumentowania.

Zmiany w stosunku do poprzedniego rozporządzenia (z dnia 22 lutego 1995 r., opublikowanego w Dz. U. z 1995 r., Nr 23, poz. 128) według Ministerstwa Sprawiedliwości wzmacniają ochronę praw pacjenta. – Dotychczas kontrolę sprawował „sędzia obeznany z problematyką ochrony zdrowia”; obecnie: „sędzia wykazujący się szczególną znajomością problematyki ochrony zdrowia psychicznego”. Rozporządzenie wprowadziło też obowiązek osobistego kontaktu sędziego kontrolującego z przebywającymi w placówce osobami z zaburzeniami psychicznymi, dotychczas takiego obowiązku nie było. Po przeprowadzonej kontroli kierownik kontrolowanego zakładu ma trzydniowy termin ustosunkowania się do wyników przeprowadzonej kontroli, do tej pory termin ten nie był ściśle określony. Poza tym sędzia ma obowiązek sporządzenia sprawozdania w terminie 14 dni od zakończenia kontroli; dotychczas termin nie był wyznaczony – wyjaśnia Joanna Dębek, naczelnik Wydziału Komunikacji Społecznej i Promocji Ministerstwa Sprawiedliwości.

Termin na wykonanie zaleceń

Nowe rozporządzenie wprowadza też obowiązek sędziego dotyczący wyznaczenia w sprawozdaniu po kontroli terminu, w którym kierownik danej placówki poinformuje go o zakresie i sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych. W razie uchybień prezes sądu okręgowego w ciągu 30 dni od zakończenia kontroli ma obowiązek przesłać sprawozdania także ministrowi sprawiedliwości, a nie – jak dotychczas – tylko ministrowi zdrowia i wojewodzie. O niewykonaniu lub niewłaściwym wykonaniu zaleceń pokontrolnych prezes sądu okręgowego ma obowiązek zawiadomić organ sprawujący nadzór nad placówką; dotychczas nie było takiego obowiązku.

Dębek podkreśla, że zmiany zapewniają pacjentom większe bezpieczeństwo, zwłaszcza dzięki wprowadzeniu możliwości i obowiązku osobistego kontaktu sędziego z pacjentem. Gwarantują też szybsze i sprawniejsze wykonywanie zaleceń pokontrolnych w placówkach i skuteczniejszy nadzór nad nimi.

Szczególną zaletą nowego rozporządzenia dla prof. Marka Jaremy, kierownika III Kliniki Psychiatrycznej w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, jest wyszczególnienie czynności kontrolnych, określenie minimalnej częstotliwości kontroli i ram czasowych odnośnie zaleceń. – Z punktu widzenia pacjentów rozporządzenie niewiele zmienia. Do tej pory też odbywały się kontrole ze strony sędziów, też wydawano zalecenia pokontrolne i sprawdzano ich wykonanie – mówi prof. Jarema.