Czy mogę pobierać świadczenie za opiekę nad mamą?
Mam pytanie dotyczące zasiłku za opiekę nad osobą starszą, inwalidą, w moim przypadku mamą. W ostatnich latach jeździłem za granicę, żeby zarabiać, była to praca okresowa, mniej więcej 3 miesiące pracy, miesiąc w Polsce. Od listopada nie jeżdżę z powodu pogarszającego się stanu zdrowia mamy, żeby jako obywatel mieć ubezpieczenie, zarejestrowałem się w urzędzie pracy. Mama posiada 1 grupę ze znacznym stopniem inwalidztwa, jest tam zaznaczone, że potrzebuje pomocy osób trzecich, nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji, a ja jeżdżę z mamą do lekarzy, po komisjach lekarskich, załatwiam leki samodzielnie, jeżeli jest to potrzebne, bo w danym momencie mama się źle czuje i nie może wyjść z domu. Ktoś mi powiedział, że mogę się starać o taki zasiłek, bo nie pracuję, nie mam możliwości wyjazdów teraz ze względu na opiekę nad mamą, ale gdy szukam o tych zasiłkach i pytam znajomych lub w urzędzie, to otrzymuję informację, że muszę ostatnie 6 miesięcy przepracować w Polsce.
Szanowny Panie,
może ktoś doradzając Panu pomylił zasiłek opiekuńczy z ZUS ze świadczeniem pielęgnacyjnym lub specjalnym zasiłkiem opiekuńczym.
W Pana wypadku skoro nie może Pan podjąć zatrudnienia, bo musi Pan się opiekować Mamą, która posiada odpowiednie orzeczenie, to rozważyłbym złożenie przez Pana wniosku do wydziału świadczeń rodzinnych o przyznanie Panu świadczenia pielęgnacyjnego (1971 zł miesięcznie) albo specjalnego zasiłku opiekuńczego (620 zł miesięcznie).
Zgodnie z art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych:
Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
- matce albo ojcu,
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
- innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Warto także pamiętać, iż przepis art. 17 ust 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, który ogranicza prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na moment powstania niepełnosprawności na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r., sygn. akt K38/13, został uznany za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, a przez to narusza art. 190 ust. 1 Konstytucji RP.
Nie znam dokładnie Pana sytuacji rodzinnej stąd warto skonsultować sprawę bezpośrednio z prawnikiem - w każdym powiecie w Polsce działają punkty nieodpłatnej pomocy prawnej. W załączeniu przesyłam link do odpowiedniej wyszukiwarki ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości.
Z poważaniem,
Grzegorz Jaroszczyk, prawnik