Czy komornik może zająć mieszkanie kupione od gminy?

Jestem niepełnosprawny, grupa pierwsza, stopień znaczny, ostatnio matka mająca komornika dostała od gminy propozycję wykupienia od gminy za ułamek wartości 41 metrów kwadratowych, mieszkanie 3-pokojowe, w starym budownictwie, pytanie czy komornik może zająć mieszkanie i je zlicytować, mimo iż jestem niepełnosprawny ruchowo?

Szanowny Panie,

jeśli mieszkanie zostałoby wykupione przez Pańską matkę, a ma ona jako właściciel mieszkania długi, wierzyciel może pozwać ją do sądu i uzyskać tytuł wykonawczy (wyrok, nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności). Wobec braku innych możliwości skutecznego ściągnięcia długu przez komornika, wierzyciel może zażądać wszczęcia egzekucji z nieruchomości i wówczas może dojść do licytacji mieszkania. Licytacja składa się z dwóch etapów - po pierwsze przybicie, czyli ustalenie najwyższej zaoferowanej ceny, a drugi etap następuje już po wpłaceniu pieniędzy przez nowego nabywcę, wtedy dochodzi do przysądzenia własności. Zgodnie z art. 999 Kodeksu postępowania cywilnego, „prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności”. Na wniosek nowego właściciela, komornik może przystąpić wówczas do wykonania eksmisji  - prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem egzekucyjnym do przeprowadzenia eksmisji. Jeżeli w toku postępowania egzekucyjnego okaże się, że obowiązkiem opróżnienia lokalu objęta jest osoba, o której mowa w art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, komornik:

• zawiadamia tę osobę, że może wystąpić z powództwem o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalnego w terminie, o którym mowa w art. 35 ust. 2 ustawy o ochronie lokatorów  (sześciu miesięcy od zawiadomienia),
• zawiesza postępowanie egzekucyjne,
• o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego zawiadamia prokuratora (art. 35 ust. 4 u. ochr. lok.).

Przy czym wśród osób, które mogą ubiegać się o lokal socjalny (art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów) są m.in. osoby niepełnosprawne. Osoba niepełnosprawna to osoba, której niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o:

• niepełnosprawności wydanym przed ukończeniem 16 roku życia lub
• zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub
• niezdolności do samodzielnej egzystencji lub całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy lub
• zaliczeniu do jednej z grup inwalidów, wydanym przed dniem 1 stycznia 1998 r. lub
• stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, wydanym przed dniem 1 stycznia 1998 r.

Ma Pan spore szanse na przyznanie prawa do lokalu socjalnego, który ma zapewnić gmina. Jeśli zostanie on przyznany, do czasu aż gmina nie wskaże Panu mieszkania socjalnego właściwego do zamieszkiwania w nim osoby niepełnosprawnej, eksmisja nie będzie mogła zostać przeprowadzona.

Ponieważ sprawa wymaga wyjaśnień, postępowania zgodnie z procedurami, w określonym terminie, a stawka jest wysoka, zalecam skontaktowanie się z punktem bezpłatnej pomocy prawnej, a także korzystania z adwokata z urzędu w sprawach przed sądem.

Podstawa prawna:  art. 14 ust. 4 pkt 2, 3 i 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 611 z późn. zm.) w związku z art. 1, 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 426, z późn. zm.).

Z poważaniem,

Anita Siemaszko, prawnik