Teatr 21 wraca do grania dla publiczności

Po ponad ośmiomiesięcznej przerwie warszawski Teatr 21 wraca do grania na scenie. 21 i 22 czerwca 2021 roku zespół Teatru 21 zaprasza na pokazy performansu inspirowanego świętem Tisza be-Aw. Osobiste historie aktorów z niepełnosprawnościami, dzieje XX wieku i pamięć o przeszłości połączą się w jednym przedstawieniu.

Premiera performansu „Tisza be-Aw” miała miejsce w Muzeum Historii Żydów Polskich w 2015 r. Wywołał wówczas silne emocje – publiczność raz się śmiała, raz ocierała łzy. Pisano o nim: to petarda; performance radykalny, precyzyjny, najmocniejsze przedstawienie Teatru 21. Zostało zaprezentowane podczas międzynarodowego projektu „Więcej niż teatr” w ramach Olimpiady Teatralnej we Wrocławiu w 2016 roku.

Przez pryzmat osobistego doświadczenia aktorów wydarzenie przywołuje pamięć ofiar nazistowskiej akcji T4, w której eksterminowano osoby niepełnosprawne i testowano machinę Zagłady. W performansie grupa graczy ubrana w letnie stroje treningowe, kojarzące się z zajęciami wychowania fizycznego, gra na wyznaczonym polu w popularne zabawy podwórkowe. Nazwy gier zawierają pejoratywne określenia: głupi Jaś, szczur, szmaciarz, dupiec. Zasady gry zakładają: zbijanie, bicie, klepanie, wytykanie palcem. Najsłabsi gracze są ośmieszani, karani lub eliminowani. Wszystkiemu towarzyszą osobiste wspomnienia matek aktorów, których widzowie słuchają na słuchawkach bezprzewodowych.

Mechanizm przemocy ten sam

„Jest to bowiem spektakl o przemocy – tej wielkiej, totalitarnej, ale przede wszystkim tej, która pozostaje niewidoczna, której podlegamy na co dzień. Która zdaje się być niewinną dziecięcą zabawą – przemoc mała polegająca na obrażaniu, na stygmatyzowaniu. Żyd, down, pedał – mechanizm przemocy za każdym razem pozostaje ten sam” – pisał w recenzji w „Dwutygodniku” Piotr Morawski.

Spektakl zaprezentowany zostanie w Muzeum Etnograficznym w Warszawie (ul. Kredytowa 1) w dniach 21-22 czerwca 2021 o godz. 19:00. Bilety w cenie 25 zł można kupić na stronie eWejsciowki.pl lub w kasie Muzeum Etnograficznego na godzinę przed spektaklem (w miarę dostępności miejsc). 

Twórcy teatru

Teatr 21 tworzą aktorzy z zespołem Downa i autyzmem. Działania grupy to wspólne, twórcze poszukiwania oraz kreowanie bezpiecznej przestrzeni na odważne spotkanie ze sobą i z widzem. We współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN teatr przygotował już wcześniej spektakle: „Uwaga, Purim!” i akcje performatywne „Tu bi-Szwat”, „Pesach”. Teatr prowadzi Justyna Sobczyk, laureatka Nagrody im. Konstantego Puzyny (2016) za działalność teatralną łączącą sztukę i życie, twórczą oryginalność z zaangażowaniem w sprawy publiczne oraz nagrody „Wdechy” dla człowieka roku „Co jest grane” (2016).

Tisza be-Aw (9 dzień miesiąca Aw) to najsmutniejszy dzień roku żydowskiego, stanowiący kulminację trzytygodniowego okresu żałoby. Upamiętnia on zburzenie Pierwszej i Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Jest to dzień, w trakcie którego obowiązuje ścisły post, m.in. całkowity zakaz jedzenia i picia. Do popołudnia – jak w czasie żałoby – siada się tylko na podłodze lub niskim stołku. W synagodze odczytuje się lamentacje i hymny żałobne, opłakujące zniszczenie Świątyń oraz cierpienia narodu żydowskiego. 

• „Tisza be-Aw”
• akcja performatywna Teatru 21
• 21 czerwca (poniedziałek) godz. 19:00
• 22 czerwca (poniedziałek) godz. 19:00
• czas trwania: 50 minut
• Wydarzenie tłumaczone na polski język migowy (PJM). 
• Wydarzenie zalecane osobom powyżej 15 roku życia.

Twórcy

• koncepcja – Jakub Drzewiecki, Agata Skwarczyńska, Justyna Sobczyk
• ruch – Justyna Wielgus
• nagrania - Paweł Andryszczyk
• grafika – Radosław Staniec
• realizacja filmu - Wojtek Kaniewski, Patrz Pan Panda i Tomasz Michalczewski
• produkcja – Marceli Sulecki i Małgorzata Owczarska
• wsparcie ze strony Muzeum POLIN – Ewa Chomicka oraz Łucja Koch
• współprodukcja spektaklu: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Fundacja Win-Win
• gracze: Grzegorz Brandt, Jakub Drzewiecki, Teresa Foks, Maja Kowalczyk, Barbara Lityńska, Anna Łuczak, Michał Pęszyński, Aleksandra Skotarek, Marta Stańczyk, Magdalena Świątkowska, Justyna Wielgus

Program Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21 jest współfinansowany przez m.st. Warszawę.