Formy spędzania wolnego czasu 2004

Główny Urząd Statystyczny przeprowadził w 2004 roku badanie: „Stan zdrowia ludności Polski”. Na podstawie danych zebranych podczas tego badania (www.gus.pl) przygotowany został niniejszy raport dotyczący osób niepełnosprawnych.


Ciekawym zagadnieniem jest na pewno forma spędzania wolnego czasu przez osoby niepełnosprawne. W badaniu zadano pytania dotyczące czterech różnych form spędzania wolnego czasu oraz czasu poświęcanego w tygodniu na wypoczynek w dany sposób.
Do pierwszej grupy sposobów spędzania wolnego czasu zaliczono czytanie, oglądanie telewizji, słuchanie radia lub inne czynności niewymagające ruchu i wysiłku fizycznego.
Potwierdzenie spędzania wolnego czasu w ten sposób uzyskano od 99% osób sprawnych oraz 97,7% osób niepełnosprawnych (Tabela 7).

 
Tabela 7
Osoby niepełnosprawne oraz sprawne spędzające czas wolny na czytaniu, oglądaniu telewizji, słuchaniu radia lub innych czynnościach niewymagających ruchu i wysiłku fizycznego
 
Warto zwrócić uwagę na liczbę godzin w tygodniu poświęcaną na wypoczynek w omawiany sposób przez osoby niepełnosprawne i sprawne (Wykres 24).

 
Wykres 24
Osoby niepełnosprawne oraz sprawne spędzające czas wolny na czytaniu, oglądaniu telewizji, słuchaniu radia lub innych czynnościach niewymagających ruchu i wysiłku fizycznego według liczby godzin w tygodniu KLIKNIJ, ABY POWIĘKSZYĆ

Widać wyraźnie, że więcej jest osób sprawnych, które spędzają czas wolny w niewymagający aktywności sposób do 3 godzin dziennie. Natomiast przewaga jest osób niepełnosprawnych, poświęcających czas na tę formę odpoczynku 3 godziny dziennie i więcej. Średnio osoby niepełnosprawne spędzają w tygodniu 21,4 godziny na omawianą formę wypoczynku, podczas gdy dla osób sprawnych średnia ta wynosi 17,2 godzin tygodniowo.
Do drugiej grupy spędzania wolnego czasu zaliczono spacery, gimnastykę, jazdę na rowerze, deskorolce lub inny niezbyt intensywny ruch. Ten sposób wolnego czasu deklaruje prawie 74% osób sprawnych oraz prawie 61% osób niepełnosprawnych (Tabela 8).

 
Tabela 8
Osoby niepełnosprawne oraz sprawne spędzające czas wolny na spacerach, gimnastyce, jeździe na rowerze, deskorolce lub innym niezbyt intensywnym ruchu

 
Wykres 25
Osoby niepełnosprawne oraz sprawne spędzające czas wolny na spacerach, gimnastyce, jeździe na rowerze, deskorolce lub innym niezbyt intensywnym ruchu według liczby godzin w tygodniu KLIKNIJ, ABY POWIĘKSZYĆ

Analiza danych dotyczących liczby godzin poświęcanych na omawianą formę wypoczynku przez osoby niepełnosprawne i sprawne pokazuje, że tę formę wypoczynku preferują osoby sprawne. Zarówno wśród osób niepełnosprawnych jak i sprawnych najwięcej osób spędza czas w ten sposób w wymiarze około 1 do 1,5 godziny w tygodniu. Widać wyraźnie, że wszystkie osoby biorące udział w badaniu zdecydowanie więcej czasu poświęcają na aktywności niewymagające ruchu i wysiłku fizycznego. Średnia liczba godzin w tygodniu przeznaczona na omawianą formę wypoczynku wynosi około 8,8 godziny dla osób niepełnosprawnych oraz około 8,4 godziny w przypadku osób sprawnych.
Do trzeciej formy wypoczynku w wolnym czasie zaliczone zostało bieganie, pływanie, ćwiczenia aerobiku lub inny sport rekreacyjny, w sezonie praca na działce lub w ogrodzie. Zdecydowanie mniejszy odsetek osób ankietowanych w porównaniu z omawianymi wcześniej formami wypoczynku deklaruje spędzanie czasu w ten sposób. Wśród osób sprawnych jest to prawie 37%, natomiast wśród osób niepełnosprawnych zaledwie 19%.
 
 
Tabela 9
Osoby niepełnosprawne oraz sprawne spędzające czas wolny na bieganiu, pływaniu, ćwiczeniach aerobiku lub innym sporcie rekreacyjnym, w sezonie - pracy na działce

 
Wykres 26
Osoby niepełnosprawne oraz sprawne spędzające czas wolny na bieganiu, pływaniu, ćwiczeniach aerobiku lub innym sporcie rekreacyjnym, w sezonie - pracy na działce KLIKNIJ, ABY POWIĘKSZYĆ

Wykres 26 przedstawia odsetek osób niepełnosprawnych i sprawnych spędzających czas w omawiany sposób według liczby godzin w tygodniu poświęcanych na tę formę wypoczynku. Widać wyraźnie, że odsetek osób zarówno w grupie osób niepełnosprawnych jak i sprawnych jest w tym przypadku zdecydowanie mniejszy. Widoczna jest również znaczna przewaga osób sprawnych nad osobami niepełnosprawnymi spędzającymi czas wolny w omawiany sposób – fakt ten wydaje się jednak oczywisty. Ciekawe jednak jest to, że średnia liczba godzin poświęcanych na omawianą formę wypoczynku w przypadku osób niepełnosprawnych wynosi około 10,3 godziny, natomiast dla osób sprawnych zaledwie 8 godzin.
Ostatnią formą spędzania wolnego czasu analizowaną w badaniu jest uprawianie intensywnego treningu (np. siłowni) lub sportu wyczynowego. Bardzo niewielki odsetek osób niepełnosprawnych (zaledwie 0,8%) i również niewiele osób sprawnych (około 6,8%) spędza swój wolny czas w ten sposób (Tabela 10).

 
Tabela 10
Osoby niepełnosprawne oraz sprawne spędzające czas wolny na uprawianiu intensywnego treningu (np. siłownia), sportu wyczynowego

Średnia liczba godzin poświęcana w tygodniu na tę formę wypoczynku wynosi dla osób niepełnosprawnych około 3,8 godzin, natomiast dla osób sprawnych około 5,1 godzin.
Innym ciekawym zagadnieniem jest z pewnością liczba godzin przeznaczana na sen.
Wyniki analizy dotyczącej tego zagadnienia pokazują, że osoby niepełnosprawne śpią średnio około 7-8 godzin na dobę. Najwięcej osób niepełnosprawnych – prawie 40% przeznacza na sen 8 godzin, 23% - 7 godzin, a 15% - 6 godzin. Aż 5% niepełnosprawnych sypia mniej niż 5 godzin na dobę, natomiast około 18% sypia więcej niż 9 godzin.

 
Wykres 27
Osoby niepełnosprawne według długości snu KLIKNIJ, ABY POWIĘKSZYĆ

Wśród osób, które zazwyczaj śpią, zaledwie 8% twierdzi, że śpi bardzo dobrze, a 31% że dobrze. Aż 24% osób w tej grupie śpi źle lub bardzo źle (Wykres 28).
 
 
Wykres 28
Osoby niepełnosprawne, które zwykle śpią według jakości snu KLIKNIJ, ABY POWIĘKSZYĆ

Wśród osób, śpiących niezbyt dobrze dokonano analizy przyczyn złej jakości snu. Wśród ankietowanych osób niepełnosprawnych u zdecydowanej większości zła jakość snu jest wynikiem częstego budzenia się w nocy (48%). U 20% osób niepełnosprawnych przyczyną jest budzenie się zbyt wcześnie i niemożmość ponownego zaśnięcia, natomiast u 19% przyczyną są kłopoty z zasypianiem. 12% osób niepełnosprawnych deklaruje inne powody wpływające na jakość snu.

 
Wykres 29
Osoby niepełnosprawne śpiące niezbyt dobrze według kłopotów ze snem KLIKNIJ, ABY POWIĘKSZYĆ