Czy wystarczy zaświadczenie od lekarza, że nie mogę dźwigać?

Posiadam stopień lekki, chory kręgosłup mam, ciągle mnie dają na mięsny, pomimo moich próśb. Czy wystarczy zaświadczenie od lekarza, że nie mogę dźwigać?

Szanowna Pani,

jeśli dostarczy Pani zaświadczenie lekarskie (np. od lekarza rodzinnego), z którego będzie wynikać przeciwwskazanie lekarskie dotyczące dźwigania ciężarów, pracodawca powinien skierować Panią na badania profilaktyczne - do lekarza medycyny pracy, w celu potwierdzenia, czy zalecenia lekarskie (w tym przypadku lekarza rodzinnego) są faktycznie uzasadnione.

W myśl art. 229 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Powyższe orzeczenia wydają lekarze medycyny pracy podczas badań wstępnych, okresowych i kontrolnych, a koszty badań pokrywa pracodawca (art. 229 § 6 k.p.).

Dostarczenie przez pracownika zaświadczenia lekarskiego (np. od lekarza rodzinnego), z którego wynika przeciwwskazanie lekarskie dotyczące dźwigania ciężarów, nie powinno zostać zignorowane przez pracodawcę; powinien on skierować pracownika na badania profilaktyczne w celu potwierdzenia, czy zalecenia te są faktycznie uzasadnione.

Należy jednak pamiętać, że w przypadku stwierdzenia przez lekarza medycyny pracy przeciwwskazań zdrowotnych dotyczących możliwości wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca będzie mógł wypowiedzieć Pani warunki pracy lub płacy i przenieść na inne stanowisko pracy, a nawet – jeżeli nie będzie w stanie zapewnić takiego stanowiska – wypowiedzieć Pani stosunek pracy.

Niemniej, ustawa z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 573.) oraz Kodeks pracy zapewniają pracującym osobom niepełnosprawnym z lekkim stopniem (zatrudnionym na umowę o pracę) odpowiednie warunki zatrudnienia:

• Czas pracy osoby niepełnosprawnej z lekkim stopniem wynosi maksymalnie 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo (z wyjątkiem osób zatrudnionych przy pilnowaniu).
• Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, to pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy (z art. 134 Kodeksu pracy). Niezależnie od tego uprawnienia, osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy, którą wykorzystać może na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas takiej dodatkowej przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.
• Racjonalne usprawnienia - tzn. przeprowadzenie koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby. Może to być likwidacja barier architektonicznych, odpowiednie wyposażenie stanowiska pracy (np. oprogramowanie do komputera czy przeniesienie stanowiska pracy z piętra na parter). Mówi o tym art. 23a. 1. Ustawy o rehabilitacji: Pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia dla osoby niepełnosprawnej pozostającej z nim w stosunku pracy. Niezbędne racjonalne usprawnienia polegają na przeprowadzeniu koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych, zgłoszonych pracodawcy potrzeb wynikających z niepełnosprawności danej osoby, o ile przeprowadzenie takich zmian lub dostosowań nie skutkowałoby nałożeniem na pracodawcę nieproporcjonalnie wysokich obciążeń.

W Pani przypadku, racjonalnym usprawnieniem mogłoby być przeniesienie Pani na inny dział.

Z poważaniem,

Anita Siemaszko, prawnik