Czy rzeczywiście spada zatrudnienie? Biuro Pełnomocnika wyjaśnia

12 czerwca br. informowaliśmy na naszym portalu, że według danych z Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji PFRON (SODiR) liczba zatrudnionych osób z niepełnosprawnością zmniejszyła się, podkreślając, że najnowsze kwietniowe dane są niepełne. Do naszych wniosków odniosło się Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.

W naszym artykule podkreślaliśmy, że dane za kwiecień 2014 r., choć mogą być niepełne, pokazują wyraźny spadek zatrudnienia w zakładach pracy chronionej (zpch), którego nie równoważy niewielki wzrost miejsc pracy na otwartym rynku. O ile w marcu 2014 r. w SODiR zarejestrowanych było 247.612 pracowników z niepełnosprawnością, w kwietniu ich liczba spadła do 240.206. Dane te robią jeszcze większe wrażenie, gdy porównać je do zeszłorocznych 253 tys. (październik i listopad 2013 r.) pracowników, których pensje dofinansowywał PFRON.

Ten negatywny ruch na rynku pracy tłumaczyliśmy obowiązującym właśnie od kwietnia 2014 r. zrównaniem kwot dofinansowania do zatrudnienia pracowników z niepełnosprawnością na rynkach otwartym i chronionym. Od 1 kwietnia kwoty te wynoszą: 1800 zł dla pracownika ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 1125 zł z umiarkowanym i 450 zł z lekkim stopniem. Pracodawcy zatrudniający osoby ze schorzeniami specjalnymi otrzymują dodatkowe 600 zł. Zaznaczyliśmy też, że wprawdzie nie potwierdziły się prognozy o załamaniu rynku pracy osób z niepełnosprawnością, jednak spadek zatrudnienia jest niestety dość wyraźny.

Oświadczenie Biura Pełnomocnika

Do m.in. tych słów odniosło się na swojej stronie internetowej Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Poniżej zamieszczamy pełną treść oświadczenia:

W związku z pojawiającymi się na niektórych portalach informacjami o spadku zatrudnienia osób niepełnosprawnych po wejściu w życie z dniem 1 kwietnia br. zmian w systemie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych uprzejmie informuje, że:

- Formułowanie tez oraz wniosków dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych w oparciu o dane pochodzące z Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji (SODiR) jest nieuprawnione tym bardziej, jeśli dane te nie są kompletne.

- Dane dotyczące liczby pracowników niepełnosprawnych, których wynagrodzenia dofinansowane są ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (pochodzące z SODiR) dotyczą tylko części zatrudnionych osób niepełnosprawnych i dlatego nie stanowią wystarczającej podstawy do analizy o sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy ogółem.

- Analiza sytuacji w zakresie zatrudnienia subsydiowanego (co jest możliwe w oparciu o dane z systemu SODiR) nie jest jednak uprawniona w oparciu dane za kwiecień 2014 r. które jeszcze nie są pełne.

- Nieuprawnione jest również porównywanie danych z różnych okresów sprawozdawczych, tak jak to czynią autorzy niektórych publikacji porównując np. dane z października 2013 roku z niepełnymi danymi z kwietnia 2014 roku.

- Od lat obserwowane są cykliczne zmiany w liczbie osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w SODiR PFRON, zatrudnionych w zakładach pracy chronionej oraz na otwartym rynku pracy tj. wzrost w czwartym kwartale oraz spadek w pierwszym kwartale każdego roku. Począwszy od drugiego do czwartego kwartału każdego roku obserwowana jest tendencja rosnąca.

- Liczba pracowników niepełnosprawnych zarejestrowanych w SODiR w pierwszym kwartale bieżącego roku wyniosła średnio 247,5 tys. osób, podczas gdy w analogicznym okresie roku poprzedniego wyniosła średnio 242,5 tys. osób. Średnia liczba pracowników niepełnosprawnych w 2013 roku, których wynagrodzenia były subsydiowane wynosiła 248,2 tys. i była najwyższa w całym okresie funkcjonowania tego instrumentu. Natomiast wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w tym samym roku, po raz pierwszy od 2008 roku, wykazał tendencję spadkową.
W tym kontekście należy podkreślić, że 2013 był rokiem, w którym nie nastąpiły żadne zmiany w obowiązującym systemie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Oznacza to, że faktyczna sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy uwarunkowana jest innymi czynnikami niż zmiany w tym systemie.

- Wstępna analiza sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy, uwzględniająca zmiany wprowadzone do systemu dofinansowań do wynagrodzeń, które weszły w życie z dniem 1 kwietnia 2014 roku, możliwa będzie dopiero po uzyskaniu pełnych danych z SODiR za drugi kwartał bieżącego roku i opublikowaniu przez GUS danych z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności za ten kwartał tj. we wrześniu 2014 r.