Czy prośba o zmianę nowego orzeczenia jest równoważne z zawieszeniem dotychczasowego?

W 2019 roku odwołałam się pisemnie od postanowienia nowego orzeczenia z całkowitego na umiarkowane. Nie otrzymałam żadnej odpowiedzi od Wojewódzkiego Urzędu o niepełnosprawności. W roku 2022, po 3 latach, złożyłam wniosek o ponowne postanowienie orzeczenia o niepełnosprawności i zostałam poinformowana, że ja prosiłam o zawieszenie orzeczenia, a nie o jego zmianę. Oczekiwałam od urzędu ostatecznej decyzji o statusie mojej niepełnosprawności - umiarkowany czy całkowity, a nie zawieszony. Stan zawieszenia uniemożliwia mi złożenie nowego wniosku. Napisałam w 2022 roku zażalenie i w odpowiedzi otrzymałam potwierdzenie zawieszenia, o które rzekomo ja wnioskowałam. Nigdy, w żadnym piśmie nie użyłam terminu "zawieszenie", jest to interpretacja urzędnika, a nie moja. Ostatnia odpowiedź urzędu powiatowego "Orzeczenie z 08.07.2019 jest nieprawomocne, ponieważ wystąpiłam o jego zawieszenie. Postępowanie odwoławcze wszczęte przez Urząd Wojewódzki nie zostało zakończone. Co ja mam robić?

Szanowna Pani,

ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 573, stanowi w Art. 3. Ust.1 że ustala się trzy stopnie niepełnosprawności: 1) znaczny; 2) umiarkowany; 3) lekki.

Rozumiem, że otrzymała Pani orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i odwołała się od niego, chcąc otrzymać orzeczenie o znacznym stopniu. W orzekaniu o stopniach niepełnosprawności nie występuje termin użyty ,,całkowity’’ przez Panią. Orzeczenie od którego się Pani odwołała najprawdopodobniej nie jest prawomocne (jest w odwołaniu), w związku z tym obowiązuje do tego czasu dotychczasowe orzeczenie – o ile dobrze zrozumiałam Pani opis sprawy. Procedura odwołania wygląda, w uproszczeniu, tak: Od orzeczenia powiatowego zespołu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności można odwołać się do wojewódzkiego zespołu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Odwołanie trzeba złożyć za pośrednictwem powiatowego zespołu, który wydał decyzję (w ciągu 2 tygodni), pouczenia w tej kwestii są na końcu decyzji orzeczniczej.

Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności jest organem II instancji, właściwym do rozpatrywania odwołania od orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, wydawanych przez powiatowe i miejskie zespoły orzekające, działające na terenie danego województwa. Wojewódzki zespół może się zgodzić lub nie zgodzić (w części albo w całości) z orzeczeniem powiatowego zespołu. Jeśli z kolei Pani nie zgodzi się z orzeczeniem wojewódzkiego zespołu, przysługuje Pani możliwość odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Należy to zrobić za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu, który wydał decyzję. W postępowaniu sądowym trzeba być przygotowanym na wezwanie na badania lekarskie przez biegłych sądowych. Tak powinna przebiegać droga odwołania, a trudno z opisu Pani sprawy zorientować się na jakim etapie właściwie ona jest. Stan zawieszenia wskazuje, że mamy do czynienia ze sprawą nierozstrzygniętą, może jest w sądzie?

Powinna Pani wystąpić pisemnie, najlepiej przesyłką poleconą do Wojewódzkiego Zespołu o ustalenie czy i kiedy wpłynęło Pani odwołanie. Ustalenie, gdzie kiedy i na jakim etapie jest Pani sprawa jest trudne, kluczowe są dokumenty, które Pani  otrzymała. Pod poniższym linkiem znajdzie Pani listę punktów nieodpłatnej pomocy prawnej gdzie może Pani uzyskać pomoc: https://np.ms.gov.pl/

Warto pamiętać że nadzór nad orzekaniem sprawuje Pełnomocnik do spraw Osób Niepełnosprawnych i wojewoda.

Więcej informacji na ten temat w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 573

I w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (t.j. Dz.U.2021 r. poz.857).

Anita Siemaszko, prawnik