Wybory dla wielu osób niepełnosprawnych są wyzwaniem –
aby wziąć w nich udział muszą często podjąć dodatkowe działania, by
pokonać bariery pojawiające się na drodze do urny wyborczej. Dla
tych, którzy wybierają się na wybory, przygotowaliśmy poradnik, w
którym podpowiadamy, co należy zrobić, aby te bariery
pokonać.
Jak znaleźć dostosowany lokal wyborczy
Osoby mające problemy w poruszaniu muszą się liczyć z tym, że
lokal wyborczy, do którego są przypisane, może być niedostosowany.
Okazać się również może, że w ich gminie jest tylko jeden
dostosowany lokal, który na dodatek znajduje się kilka kilometrów
od ich domu. Często taka informacja decyduje o tym, że osoby
niepełnosprawne postanawiają zrezygnować z udziału w wyborach.
Istnieje jednak wyjście z tej sytuacji.
Na początku należy ustalić, który lokal wyborczy (lub które lokale)
są w gminie dostosowane. Można się o tym dowiedzieć z obwieszczeń,
jakie są rozklejane przed wyborami na ulicach. Zaznaczono na nich
lokale dostosowane dla takich osób. Szybciej i sprawniej będzie
jednak zadzwonić do urzędu gminy i poprosić o wskazanie takich
miejsc. Ci, którzy mają dostęp do komputera i internetu (a jeśli
nie mają, mogą poprosić o pomoc znajomych i przyjaciół), mogą także
to sprawdzić. Wystarczy wejść na stronę założoną przez Państwową
Komisję Wyborczą: www.wybory2007.pkw.gov.pl.
Jedna z części strony poświęcona jest wszystkim okręgom wyborczym w
Polsce. Należy wejść w zakładkę „Dane statystyczne obwodów
głosowania”, w której znajduje się spis lokali wyborczych
dostępnych dla osób niepełnosprawnych z terenu całej Polski. Po
odnalezieniu na mapie swojej gminy, ukaże się spis wszystkich
obwodów do głosowania, jakie się w niej znajdują. Dostosowane
obwody zaznaczone są charakterystycznym niebieskim piktogramem. Np.
w Warszawie dostosowanych lokali jest 127, na 834 wszystkich
obwodów wyborczych.
Jeśli dowiemy się, że dostosowany lokal wyborczy znajduje się
poza naszym okręgiem wyborczym, poprośmy o dopisanie do spisu
wyborców właśnie w takim okręgu. Pamiętajmy tylko, aby stosowny
wniosek złożyć w gminie najpóźniej dziesięć dni przed wyborami, a
więc do dnia 11 października 2007 r. Wniosek w gminie może za nas
złożyć członek rodziny lub opiekun. Powinien on zabrać ze sobą nasz
dowód osobisty. Jeśli mieszkamy, bądź przebywamy w czasie wyborów
poza miejscem stałego zameldowania, możemy także złożyć wniosek o
dopisanie do spisu wyborców w miejscu, w którym przebywamy.
Jak dotrzeć na wybory
Państwowa Komisja Wyborcza zawsze przed wyborami kieruje apel do
wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, aby wspomogli osoby
niepełnosprawne w dotarciu do lokali wyborczych. I faktycznie,
wiele gmin w Polsce organizuje dowóz osób niepełnosprawnych na
wybory. Warto zatem zadzwonić do swojego urzędu gminy i zapytać o
to. Jeśli gmina przewiduje taki transport, poprośmy o wpisanie na
listę. Transport jest bezpłatny, nie należy się obawiać o koszta.
Jeśli natomiast gmina takiego transportu nie organizuje, warto
zadzwonić do organizacji osób niepełnosprawnych, które działają w
naszej miejscowości lub okolicy i prosić o pomoc. O zamiarze
udziału w wyborach, oprócz rodziny, warto poinformować także
przyjaciół i znajomych.
Pomoc w lokalu wyborczym
W czasie głosowania wyborcom niepełnosprawnym mogą w lokalu
wyborczym pomagać inne osoby. Niewidomi, niesłyszący, oraz ci,
którzy nie są w stanie samodzielnie skreślić na liście swojego
kandydata, mogą przyjść z osobą towarzysząca, która za nie postawi
krzyżyk na karcie do głosowania. Nie należy się zatem obawiać, że z
powodu niepełnosprawności czy choroby nie będziemy w stanie
zagłosować w lokalu wyborczym. Może to zrobić za nas każda inna
osoba, oprócz członka komisji i męża zaufania. Najważniejsze, aby
osoba niepełnosprawna znalazła się w lokalu wyborczym i pobrała
kartę do głosowania.
Głosowanie w szpitalach i domach pomocy
społecznej
Zazwyczaj w szpitalach i domach pomocy społecznej są tworzone
obwody głosowania - aby w takiej placówce mógł zostać utworzony
obwód wyborczy, przebywać w niej musi co najmniej 50 wyborców.
Zwykle ten warunek jest spełniony. Ale nawet jeśli wyborców jest
mniej, dyrektor placówki z reguły występuje o zezwolenie na
utworzenie okręgu. Poza tym, w szpitalach i domach pomocy
społecznej dopuszcza się możliwość użycia do głosowania drugiej
urny, tzw. urny wędrującej. Część osób z komisji udaje się z małą
urną do sal, gdzie znajdują się osoby (zwykle leżące), które nie są
w stanie udać się do pomieszczenia, w którym znajduje się duża
urna. Wyborcy, którzy będą przebywać w dniu wyborów w szpitalach,
zakładach pomocy społecznej, zostaną wpisani do spisów wyborców
sporządzonych dla obwodów głosowania utworzonych w tych
jednostkach. Zrobi to dyrektor jednostki powiadamiając te osoby o
umieszczeniu ich w spisie wyborców. Tak więc wyborcy ci z urzędu
skreśleni zostaną ze spisu w miejscu stałego zamieszkania. Jeśli
natomiast do szpitala, czy zakładu pomocy społecznej przybędziemy w
przeddzień lub w dniu wyborów, będziemy potrzebować zaświadczenie o
prawie do głosowania, aby wziąć udział w wyborach.