Ustawa anty- dyskryminacyjna w rękach premiera!

To był jeden z najważniejszych dni dla całego środowiska osób z niepełnosprawnością w Polsce! W przeddzień Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych, który na całym świecie obchodzony jest 3 grudnia, premierowi Donaldowi Tuskowi wręczono projekt ustawy o Wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnością, potocznie nazywany „ustawą antydyskryminacyjną”.

To był jeden z najważniejszych dni dla całego środowiska osób z niepełnosprawnością w Polsce! W przeddzień Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych, który na całym świecie obchodzony jest 3 grudnia, premierowi Donaldowi Tuskowi wręczono projekt ustawy o Wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnością, potocznie nazywany „ustawą antydyskryminacyjną”.

Anna Woźniak-Szymańska, Piotr Pawłowski, fot.: P. Stanisławski

Projekt w imieniu środowiska osób z niepełnosprawnością przekazała pani Anna Woźniak-Szymańska, prezes Polskiego Związku Niewidomych oraz Piotr Pawłowski, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji. Przyjmując projekt ustawy Premier Donald Tusk powiedział:

- Szanowni Państwo nie ukrywam, że czekaliśmy na ten efekt naszej współpracy. Projekt tej ustawy będzie krokiem dużo większym, niż tych kilka zadań, które udało nam się już w tym roku zrobić aby pomóc ludziom najbardziej potrzebującym. Takim zadaniem było choćby podniesienie kary dla osób zajmujących miejsca parkingowe przeznaczone dla osób z niepełnosprawnością, tak by odczuli to boleśnie. Chciałbym również aby weszła w życie ustawa rentowa umożliwiająca pobieranie renty inwalidzkiej i jednoczesne dorabianie bez limitów. Mam nadzieję, że mimo veta prezydenta tę ustawę uda nam się przeprowadzić do końca. Cieszę się także, że osoby z psem przewodnikiem mogą już wchodzić do sklepów, bo taki przepis także uchwaliliśmy. Wiem, że jest jeszcze wiele ważnych dla was spraw które trzeba załatwić. I będziemy je załatwiać. Nie będę mógł być jutro na Waszej Gali w Sali Kongresowej w dniu 3 grudnia ponieważ wcześniej byłem już umówiony w kilku miejscach, także z osobami potrzebującymi pomocy. Mogę Was zapewnić, że na każdym z tych spotkań – w wojsku, ze studentami, z dziećmi - będę przypominał jak ważny jest to dzień, że potrzebna jest głęboka refleksja o sytuacji osób z niepełnosprawnością. Ustawa antydyskryminacyjna jest ustawą, którą my przeprowadzimy z tą ekipą. Może będzie trzeba coś jeszcze udoskonalić i zmienić. Ale przeprowadzimy ją. Poza tym, obecni tu posłowie na wózkach na pewno nie dadzą mi zapomnieć o tej ustawie, bo są najlepszymi jej lobbystami w najlepszym tego słowa znaczeniu. Chcę Wam przyrzec, że zrobimy jeszcze inną ważną rzecz - że zmienimy umysły i serca tych, którzy być może jeszcze nie zauważyli, że obok nas żyją ludzie potrzebujący wsparcia i pomocy. Jeszcze raz serdecznie dziękuję za projekt tej ustawy, pokazuje to, że niepełnosprawni także pomagają rządzącym, bo wyście tę dobrą ustawę napisali, a ja jestem jej odbiorcą.

Premier Donald Tusk, fot.: P. Stanisławski

 
Projekt ustawy antydyskryminacyjnej, którego główne założenia opierają się na ustawie brytyjskiej i amerykańskiej, od dawna wyczekiwany był przez wiele osób w naszym kraju. W ciągu ostatniej dekady liderzy dużych i małych organizacji pozarządowych wyrażali cichą nadzieję, że „może kiedyś również polscy niepełnosprawni będą mieć swoją ustawę antydyskryminacyjną”. To było jedynie marzenie. Wczoraj nabrało ono jednak konkretnego kształtu. Jeszcze rok temu nikt chyba nie wierzył, że pod koniec 2008 roku polski premier będzie trzymał w swych rękach projekt takiej właśnie ustawy. Tym bardziej, że projekt ten opracowały wspólnie z prawnikami i specjalistami organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością. Już sam ten fakt jest wyjątkowy. Daje on także nadzieję na zjednoczenie środowiska wokół być może najważniejszego aktu prawnego , jaki powstał po 1989 roku.

fot.: P. Stanisławski

Warto przy tej okazji przypomnieć historię projektu „ustawy antydyskryminacyjnej”. Sięga ona 2006 roku, kiedy w Senacie RP odbyły się 3 spotkania eksperckie, na których dyskutowano o potrzebie wprowadzenia tego typu ustawy. Uczestniczyli w nich polscy prawnicy, parlamentarzyści, organizacje pozarządowe oraz eksperci z Wielkiej Brytanii. Ci ostatni dzielili się brytyjskimi doświadczeniami z wprowadzenia ustawy przeciwdziałającej dyskryminacji osób z niepełnosprawnością. Po tych trzech seminariach wielu zebranych nabrało przekonania, że polska ustawa antydyskryminacyjna może otworzyć nowy rozdział i nową jakość w realizowaniu praw osób z niepełnosprawnością w naszym kraju. Odnosi się to także do organizacji pozarządowych, które doskonale wiedzą jakie trudności mają ich podopieczni w realizacji swoich praw - w edukacji, zatrudnieniu, dostępie do informacji, urzędów publicznych, prawach wyborczych, w komunikacji i transporcie, czy w korzystaniu z dóbr kultury. 

fot.: P. Stanisławski

Nic dziwnego, że już wtedy pierwsze organizacje z entuzjazmem wyraziły chęć przystąpienia do prac nad stworzeniem ustawy o wyrównywaniu szans tych osób. Podkreślano, że szanse osób z niepełnosprawnością w bardzo wielu obszarach życia są niewielkie, oferta jest uboga, a pozycja na starcie słaba.  Kilka miesięcy później, w roku 2007 doszło do spotkania w Trybunale Konstytucyjnym, którego tematem były prawa osób z niepełnosprawnością, w tym ustawa antydyskryminacyjna.

Rezultatem wszystkich spotkań była decyzja o podjęciu prac nad przygotowaniem projektu prawnego. Zajęła się nim kancelaria prawna Domański, Zakrzewski, Palinka, a projekt opiniował wybitny specjalista prawa prof. Hubert Izdebski. Pierwszy wstępny projekt ustawy został zaprezentowany podczas specjalnej konferencji w Sejmie na którą przyjechało ponad 150 dużych i małych organizacji z całej Polski. Po prezentacji zapisów projektu aż 93% zebranych opowiedziało się w głosowaniu za wprowadzeniem ustawy antydyskryminacyjnej do polskiego prawa! Podobna większość poparła pomysł utworzenia w Polsce jednej, parasolowej, ogólnokrajowej organizacji, która reprezentowałaby wszystkie organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością. Przyznali jednocześnie, że obecnie nie ma w Polsce organizacji, która przed rządem broniłaby interesów całego środowiska. Po tym spotkaniu organizacje zaczęły przekazywać prawnikom swoje uwagi i propozycje. Gdy prawnicy przedstawili drugą wersję projektu, również nad nią dyskutowano i wnoszono kolejne poprawki i sugestie. Wreszcie przedstawiono trzecią ostateczną wersję, który grupa reprezentująca różne organizacje wręczyła wczoraj premierowi.

fot.: P. Stanisławski

Pierwszy krok został zrobiony. Projekt ustawy znalazł się na biurku premiera. Drugim sukcesem jest to, że został on przygotowany przez środowisko osób z niepełnosprawnością. Projekt ustawy będzie punktem wyjścia do opracowania docelowej ustawy przez rząd Donalda Tuska, który zapewnił w swym expose o swoim poparciu dla ustawy. Prawdopodobnie będzie więc to projekt rządowy. Teraz wszystko zależy od determinacji rządu i Rady Ministrów, aby po konsultacjach resortowych premier mógł skierować ostateczną wersję ustawy do Sejmu. Aby została uchwalona jeszcze w tej kadencji.

fot.: P. Stanisławski

Projekt Ustawy o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnością jest pierwszym aktem prawnym w Polsce, który w kompleksowy sposób wyrównuje szanse osób z niepełnosprawnościami w najważniejszych sferach życia społecznego, politycznego i gospodarczego. Najistotniejszą, częścią projektu Ustawy są regulacje dotyczące zasad równego traktowania osób z niepełnosprawnością, w szczególności w takich sferach życia jak: praca i zatrudnienie, pełnienie funkcji publicznych, korzystanie z praw wyborczych, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, edukacji, transportu, rozrywki oraz wypoczynku.

fot.: P. Stanisławski

Novum stanowi także obowiązek przeszkolenia – w zakresie obsługi osób z niepełnosprawnością pracowników urzędów państwowych. Projekt Ustawy ustanawia instrumenty prawne służące przełamywaniu barier w zakresie transportu i budownictwa, nakładając na podmioty zarządzające budynkami publicznymi i obiektami budownictwa mieszkaniowego oraz na przewoźników obowiązki dostosowania w wyznaczonym terminie budynków i taboru do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Po raz pierwszy także ustawodawca przewiduje odczuwalne sankcje finansowe za nieprzestrzeganie prawa wobec tej grupy osób. W projekcie Ustawy przewidziano również istotną zmianę instytucjonalną, zakładającą stworzenie nowego działu administracji rządowej do spraw osób z niepełnosprawnością, a ministrowi właściwemu do spraw osób z niepełnosprawnością podległemu bezpośrednio premierowi powierza się te zadania i kompetencje, które obecnie realizuje Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.

Tekst i zdjęcia: Piotr Stanisławski

Źródło: www.niepelnosprawni.pl