Reforma oświaty. Co dalej z kształceniem dzieci z niepełnosprawnością? MEN odpowiada

Zachowanie wszystkich dotychczasowych form i ścieżek edukacyjnych dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz przedłużenie okresu nauki uczniowi z niepełnosprawnością – to jedne z istotniejszych założeń koncepcji kształcenia osób z niepełnosprawnością w związku z reformą systemu oświaty od 1 września 2017 r.

Z końcem stycznia wysłaliśmy do Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) pytanie, jak reforma systemu oświaty wpłynie na uczniów z niepełnosprawnością, czy m.in. wciąż będzie możliwość przedłużenia edukacji dla tej grupy uczniów. Po niespełna miesiącu otrzymaliśmy informację z biura prasowego MEN, że 24 lutego został opublikowany komunikat w tej sprawie na stronie resortu.

Znajdujemy w nim zapewnienie, że wszystkie dotychczasowe formy edukacji dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, także z niepełnosprawnością, zostaną zachowane. Rodzic będzie także mógł dalej decydować o wyborze drogi edukacji swojego dziecka.

Dłuższa nauka

Przedłużenie okresu nauki uczniów z niepełnosprawnością będzie możliwe niezależnie od typu szkoły. Zatem uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego będzie mógł przedłużyć czas nauki w szkołach nowego typu:

• w szkole podstawowej: o rok na pierwszym etapie edukacyjnym i dwa lata na drugim etapie edukacyjnym;
• w szkole ponadpodstawowej o rok – przy zwiększeniu proporcjonalnie wymiaru godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych.

Decyzję o przedłużeniu nauki będzie trzeba podjąć do końca klasy III i klasy VIII w szkole podstawowej i do końca ostatniego roku nauki w szkole ponadpodstawowej.

„Zastosowanie powyższego rozwiązania uwzględnia długość cyklu kształcenia w szkołach nowego typu, w tych, w których będą funkcjonowały klasy obecnego gimnazjum” – zapewnia MEN.

Uczeń z niepełnosprawnością będzie miał możliwość odroczenia pójścia do szkoły podstawowej do 9. roku życia, a więc o rok lub dwa.

Szkoła branżowa nowością

MEN zapewnia także, że zaprojektowane przepisy zakładają, iż przekształcanie szkół specjalnych i integracyjnych będzie przebiegać analogicznie, jak w przypadku szkół ogólnodostępnych, niezależnie od typu.

Uczeń, który skończy gimnazjum, będzie mógł dalej uczyć się w 3-letnim liceum ogólnokształcącym, 4-letnim technikum dla młodzieży, 3-letniej branżowej szkole I stopnia dla młodzieży, w miejsce dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej, 3-letniej szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy.

MEN informuje, że 1 września 2019 r. rozpocznie działalność 5-letnie technikum dla młodzieży, a rok później branżowa szkoła II stopnia, przeznaczona dla absolwentów branżowej szkoły I stopnia.

Pomocnik ze stopniem lekkim

„Obecnie trwają prace dotyczące opracowania podstaw programowych w 6 zawodach pomocniczych, dedykowanych uczniom z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, a także w konsekwencji wprowadzenia nowych zawodów pomocniczych do rozporządzenia w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego” – czytamy w komunikacie MEN.

Są to zawody pomocników: ślusarza, stolarza, mechanika, kucharza, krawca i fryzjera.

ICF wspomoże kształcenie

MEN podkreśla, że trwają prace nad nowym modelem wsparcia udzielanego uczniom w procesie kształcenia i wychowania. Na razie wiadomo, że ma on opierać się na Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia – wersji dla dzieci i młodzieży (ICF-CY).

Chodzi o to, aby oprzeć się na modelu społecznym, a nie tylko czysto medycznym. Uwzględnić funkcjonowanie dziecka i wynikające z tego potrzeby w zakresie zarówno wsparcia dziecka, jak i dostosowania środowiska zewnętrznego (dostosowanie warunków nauczania, likwidacja barier architektonicznych, dostosowane miejsce pracy, odpowiednie pomoce dydaktyczne, metody pracy dydaktycznej i wychowawczej itp.). Analiza opiera się na indywidualnych cechach dziecka, ale także danych dotyczących jego środowiska.