Rezygnacja z pracy zawodowej – opieka nad niepełnosprawnym dzieckiem

Córka ma 17 lat, orzeczenie na stałe w stopniu znacznym /mld i epilepsja, leki.../. Muszę zrezygnować z pracy zawodowej po 27 latach. Jakie świadczenia mi się należą do jej 18 lat, a jakie po? Córka choruje od urodzenia. Pozdrawiam

Szanowna Pani,

przede wszystkim warto pomyśleć o świadczeniu pielęgnacyjnym.

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. opiekunowi faktycznemu dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,
4. innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę:
   1. ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
   2. ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
2. osoba wymagająca opieki:
   1. pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   2. została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4. członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna;
5. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna;
6. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Od 1 stycznia 2018 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 1477 zł netto miesięcznie.

Postaram się Pani przybliżyć inne uprawnienia i świadczenia przysługujące dzieciom niepełnosprawnym oraz ich rodzicom. Ważne jest to, by posiadać ważne orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

Wśród świadczeń finansowych dla dzieci z niepełnosprawnością znajdują się zasiłek pielęgnacyjny oraz renta socjalna.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w przypadku posiadania przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności, a w przypadku dziecka powyżej 16. roku życia orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia. Wynosi on 153 zł.

Renta socjalna jest zaś przyznawana dzieciom pełnoletnim, które są całkowicie niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Niesprawność ta musi powstać:

• przed ukończeniem 18. roku życia, albo
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia, albo
• w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Renta socjalna może być stała i okresowa. Jej wysokość od 1 marca 2018 r. wynosić będzie 862,68 zł brutto.

Z kolei wśród świadczeń przysługującym rodzicom i opiekunom prawnym dzieci z niepełnosprawnością możemy wyróżnić Program Rodzina 500 Plus. Rodzicom przysługuje również zasiłek opiekuńczy, ale z racji tego, że nie będzie Pani podejmować zatrudnienia, nie będę go szerzej omawiać.

Ogólne zasady przyznawania środków z programu Rodzina 500 Plus może Pani znaleźć na stronie internetowej ministerstwa. Dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym kryterium dochodowe dla uzyskania środków na pierwsze dziecko jest wyższe (podstawowe kryterium to 800 zł) i wynosi 1200 zł netto. Przysługuje ono do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

W związku z niepełnosprawnością dziecka może Pani też ubiegać się o środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Przysługują one na:

• turnusy rehabilitacyjne,
• sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny,
• likwidację barier technicznych i w komunikowaniu się,
• likwidację barier architektonicznych.

Warto też wspomnieć o Programie PFRON „Aktywny Samorząd”, dzięki któremu można uzyskać środki m.in. na zdobycie wyższego wykształcenia.

Celem uzyskania szczegółowych informacji o środkach z PFRON proponuję udanie się do Powiatowego Centrum Pomagania Rodzinie.

Oprócz wspomnianych powyżej uprawnień dzieciom niepełnosprawnym przysługują ulgi w przejazdach PKS, PKP oraz w wielu przypadkach komunikacji lokalnej. Informacje o ulgach ustawowych, a także przy przewozach środkami komunikacji lokalnej, są dostępne także na stronach poszczególnych przewoźników.

Ważnym ułatwieniem dla dzieci niepełnosprawnych jest również karta parkingowa wydawana m.in. osobom z niepełnosprawnością, która nie ukończyła 16. roku życia, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym do ukończenia 16. roku życia oraz dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym i znacznym od ukończenia 16. do ukończenia 18. roku życia, jeżeli wynika to ze wskazań medycznych, przysługują kompozytowe materiały światłoutwardzalne do wypełnień, znieczulenie ogólne przy wykonywaniu świadczeń gwarantowanych, z wyłączeniem procedury wizyty niepowiązanej z innymi świadczeniami gwarantowanymi (pierwszej wizyty dzieci do ukończenia 6. roku życia).

Należy pamiętać również o usługach opiekuńczych świadczonych przez pomoc społeczną, a polegającą m.in. na pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb, pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, załatwianie wizyt lekarskich, gotowanie czy przynoszenie posiłków, utrzymanie porządku i wiele innych, zlecona przez lekarza pielęgnacja, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze określa stosowną uchwałą rada gminy. Celem uzyskania informacji proszę udać się do właściwego miejscowo ośrodka pomocy społecznej.

Należy pamiętać, że wraz z dorastaniem dziecka pojawi się zapewne potrzeba kształcenia specjalnego, które obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, bądź nauczania indywidualnego.

Z poważaniem,

Piotr Wojtewicz, aplikant adwokacki