Znaczny stopień, czyli bez limitu, skierowania i kolejek

Od 1 lipca 2018 r. obowiązuje ustawa wprowadzająca szczególne uprawnienia w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, usług farmaceutycznych oraz wyrobów medycznych dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Co przewidują nowe przepisy?

Dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności wprowadza się cztery zmiany:

• zniesione okresy użytkowania wyrobów medycznych,
• korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz zaopatrywanie się w aptece bez kolejki,
• korzystanie z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania,
• zniesione zostają limity finansowania świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu rehabilitacji leczniczej.

(Źródło: Ustawa z dnia 9 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności; Dz.U. poz. 932).

Co konkretnie oznacza to dla pacjenta?

Odpowiada Krzysztof Jakubiak, dyrektor Biura Prasy i Promocji w Ministerstwie Zdrowia:

„Świadczeniobiorcom posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności będzie przysługiwało prawo do wyrobów medycznych (art. 38 ust. 4 Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych; Dz. U. z 2017 r. poz. 1844, z późn. zm.) na zlecenie osoby uprawnionej, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych, określonego w tych przepisach, według wskazań medycznych bez uwzględnienia okresów użytkowania. O ilości miesięcznego zaopatrzenia w te wyroby decyduje każdorazowo osoba uprawniona do wystawienia zlecenia.

Nowe przepisy mają ułatwić dostęp do sprzętu, fot. P. Stanisławski

Dla pacjenta oznacza to brak obowiązywania okresu użytkowania. Osoba uprawniona do wystawiania zlecenia, kierując się względami medycznymi i stanem zdrowia świadczeniobiorcy, jak i kryteriami przyznawania wyrobu medycznego (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie; Dz. U. poz. 1061, z późn. zm.) może podjąć decyzję o wystawieniu pacjentowi kolejnego zlecenia na wyrób medyczny, nawet jeżeli określony dla danej pozycji wykazu okres użytkowania zrefundowanego wcześniej wyrobu jeszcze nie upłynął.

Realizacja uprawnień jest możliwa u każdego świadczeniodawcy, który zawarł umowę z NFZ”.

Jak to osiągnąć?

W celu skorzystania z przysługujących uprawnień osoba z niepełnosprawnością powinna zgłosić się do rejestracji i okazać dokument potwierdzający posiadanie znacznego stopnia niepełnosprawności (oprócz dokumentu potwierdzającego tożsamość). W zależności od uprawnienia oznaczać to będzie:

W przypadku korzystania ze świadczeń poza kolejnością

Uzyskanie świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej albo świadczenia szpitalnego w dniu zgłoszenia, a jeżeli udzielenie świadczenia w dniu zgłoszenia nie będzie możliwe, powinno zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez świadczeniodawcę listy oczekujących.

W przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej świadczenie powinno zostać udzielone nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia (art. 47 c Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; Dz.U. z 2017 r. poz. 1938, z późn. zm.).

W przypadku korzystania ze świadczeń bez konieczności uzyskania skierowania

Możliwość zarejestrowania się w celu uzyskania świadczenia z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej bez przedstawienia skierowania, które jest wymagane w przypadku grup nieuprawnionych.

13 czerwca br. prof. Łukasz Szumowski, minister zdrowia, powiedział w radiowej Jedynce, że uda się zapewnić od razu dostęp do rehabilitacji bez kolejki.

„Przeznaczamy dosyć duże środki na dodatkowe kontraktowania, na podwyższenie obecnie istniejących ryczałtów i warunków finansowych dla jednostek, które mają już kontrakty na rehabilitację. Akurat w tej dziedzinie zawsze chętnych było więcej niż środków. W związku z tym, jeżeli środków się znajdzie więcej – a się znajduje więcej – to liczba świadczeń skoczy gwałtownie” – podała słowa ministra Polska Agencja Prasowa (PAP).

Nowa ustawa ułatwić ma dostęp do rehabilitacji osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności, fot. P. Stanisławski

Priorytetem na najbliższy czas jest skrócenie kolejek i poprawa dostępu do specjalistów. Dodatkowe 1,5 mld zł ma iść m.in. na operacje zaćmy, endoprotezoplastykę, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny i rehabilitację osób z niepełnosprawnością. Takie zapewnienia padły ze strony szefa resortu zdrowia i Andrzeja Jacyny, prezesa NFZ, podczas briefingu przed pierwszą konferencją w ramach debaty „Wspólnie dla zdrowia”.

Do końca roku mają zmniejszyć się kolejki do kardiologów, neurologów i endokrynologów. Andrzej Jacyna poinformował, że umożliwienie od 1 lipca br. nielimitowanego dostępu osób z niepełnosprawnością do rehabilitacji pochłonie w II półroczu 450 mln zł. Natomiast 277 mln zł ma być przeznaczone na poprawę dostępu do świadczeń z zakresu wyrobów medycznych, które dotychczas były dostępne w określonych terminach – podała PAP, według której NFZ uzyskał akceptację Ministerstwa Zdrowia w sprawie zmian planu finansowego, które zwiększają nakłady na leczenie pacjentów o 1 509 918 tys. zł. 999 406 tys. zł będzie przeznaczone, m.in. na wyroby medyczne dla osób z niepełnosprawnością, dodatkowe świadczenia w zakresie zaćmy i endoprotezoplastyki oraz diagnostyki obrazowej. Dodatkowe 180 mln zł pozwolą na wykonanie więcej o ok. 24876 zabiegów usunięcia zaćmy.

Pieniądze, które pochodzą głównie ze zwiększonego wpływu składki, zostaną podzielone pomiędzy oddziałami wojewódzkimi na podstawie algorytmu. Z kolei środki pochodzące z rezerwy ogólnej NFZ zostaną przeznaczone na: bezlimitową rehabilitację osób z niepełnosprawnością (225 mln zł), Centra Zdrowia Psychicznego (40 mln zł), oraz m.in. zmiany w leczeniu szpitalnym i ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, które mają obowiązywać od 1 lipca.

W aptece bez kolejki

Osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności od 1 lipca mają pierwszeństwo w aptece, fot. sxc.hu

Od 1 lipca 2018 r. osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności formalnie będą mogły na takich samych zasadach jak inne grupy uprzywilejowane korzystać m.in. z usług farmaceutycznych. Do tej pory osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności nie były wymienione w art. 47 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jako odrębna grupa, która ma szczególne uprawnienia.

Ustawa z 8 maja 2018 r. zrównuje uprawnienia m.in. w kwestii pierwszeństwa osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności z kobietami w ciąży, osobami do 18. r.ż., u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, z osobami, które mają tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”, inwalidami wojennymi i wojskowymi, kombatantami oraz działaczami opozycji antykomunistycznej i osobami represjonowanymi z powodów politycznych.

„Wszystkie uprzywilejowane osoby, w tym ze znacznym stopniem niepełnosprawności, mają prawo do korzystania poza kolejnością z usług udzielanych w aptekach. Mogą bez kolejki podejść do okienka, a farmaceuta ma obowiązek udzielić im świadczeń. Zmiany w prawie dające dodatkowe przywileje osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności to zatem krok we właściwym kierunku. Same przepisy, nawet jeśli są celowe i zasadne, nie wystarczą. Konieczne jest również zachowanie empatii i wrażliwości pozostałych osób oczekujących w aptece na obsługę. Pacjenci okazujący niezadowolenie w sytuacji, gdy muszą przepuścić w kolejce osobę z niepełnosprawnością, sami wystawiają sobie nie najlepsze świadectwo. Miejmy nadzieję, że do takich sytuacji w ogóle nie dojdzie, tym bardziej, że stopniowo rośnie świadomość naszego społeczeństwa w tym zakresie. To między innymi efekt kampanii edukacyjnych prowadzonych przez organizacje pożytku publicznego” – komentuje Tomasz Leleno, rzecznik prasowy Naczelnej Izby Aptekarskiej.

NFZ służy pomocą

Jeśli masz pytania, wątpliwości lub chcesz uzyskać więcej informacji na temat realizacji Ustawy o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności – skontaktuj się z Telefoniczną Informacją Pacjenta (TIP) pod numerem: 800-190-590.

Telefoniczna Infolinia Pacjenta czynna jest 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu.

Więcej informacji o TIP i jego usługach znajdują się na stronie: https://www.nfz.gov.pl/kontakt/telefoniczna-informacja-pacjenta/

Polecamy również spis stron internetowych do wojewódzkich oddziałów NFZ.

Czy nowe przepisy rzeczywiście od lipca ułatwią dostęp do lekarzy-specjalistów, sprzętu i rehabilitacji? Czekamy na sygnały od Czytelników. Przetestujmy razem nową ustawę!