Rozdział II - Opracowanie planu działania - jak szukać pracy?

Rozdział publikacji: Aktywnie szukam pracy

Nie ma jednej idealnej i uniwersalnej recepty na znalezienie pracy. Są jednak działania, dzięki którym można zwiększyć szanse na zdobycie zatrudnienia. Ważne jest, aby działać aktywnie, konsekwentnie i mieć jasno sprecyzowany cel, do którego się dąży. Podejmowanie planowych działań pomoże Ci w znalezieniu pracy. Będziesz wiedział, jakie kolejno działania podejmować, do kogo zwrócić się o pomoc, co zrobić, jeżeli napotkasz trudności.

Co należy uwzględnić, szukając pracy - budując własny plan działania?
Szukając pracy, musisz wziąć pod uwagę takie elementy, jak:

• własne możliwości (m.in.: wykształcenie, umiejętności, wiedzę, doświadczenie zawodowe, uzdolnienia, predyspozycje, zainteresowania, możliwości fizyczne i zdrowotne, ale także marzenia oraz pragnienia),
• zasoby zewnętrzne (czy możesz zwrócić się do kogoś o pomoc, na jakiego rodzaju pomoc możesz liczyć - finansową, rzeczową, w znalezieniu pracy, w dowozie do miejsca pracy, mieszkaniową - np.: w przypadku zmiany miejsca zamieszkania, czy też bardzo ważną - wsparcie psychiczne),
• sytuacja prawna (rodzaj orzeczenia o niepełnosprawności, uprawnienie do renty),
• warunki lokalnego rynku pracy (jakie prace są dostępne w rejonie Twojego zamieszkania, na jakie kwalifikacje umiejętności jest zapotrzebowanie),
• jakie bariery możesz napotkać i jak sobie z nimi radzić (w jaki sposób je przełamywać)?

Dodatkowo zastanów się nad następującymi kwestiami:

• czy możesz wykonywać pracę tylko w domu czy też poza nim (patrz Rozdział VI),
• jak dużo czasu możesz poświęcić na dojazd do pracy i z jakich środków lokomocji możesz korzystać (jeżeli możesz pracować poza domem),
• jak dużo czasu i w jakich godzinach możesz pracować (Twoja dyspozycyjność),
• jak dużo chciałbyś zarabiać (jakie są zarobki w danym zawodzie - to urealni Twoje oczekiwania),
• rozważ możliwość zmiany miejsca zamieszkania (to szansa na znalezienie pracy, jednak nie każdy chce i może podjąć taką decyzję, dobrze się zastanów i rozważ wszystkie korzyści i straty płynące z takiej decyzji),
• jakie kwalifikacje i umiejętności ułatwią Ci podjęcie pracy, jak szybko możesz je zdobyć (rozważ podjęcie szkolenia lub dalszej nauki),
• w jakiej jesteś sytuacji (często warto podjąć pracę, która daje utrzymanie, równocześnie szukać pracy, która odpowiada oczekiwaniom - to bardzo praktyczne działanie).

Czy należy prosić o pomoc inne osoby?
Zdecydowanie tak, ale trzeba wiedzieć, o co i kogo można prosić. Świadomość, że nie jesteś sam ze swoim problemem bardzo pomaga w rozwiązywaniu napotkanych trudności. Należy jednak pamiętać, że osoby, które prosisz o pomoc, czynią to dobrowolnie i że pomoc nie oznacza zrobienia czegoś za Ciebie. Nie zrzucaj na nikogo odpowiedzialności za znalezienie pracy dla Ciebie. Staraj się doceniać osoby, które chcą Ci pomóc. Często same dobre intencje, czyjeś zainteresowanie ciepłe słowo znaczą bardzo wiele.

W jaki sposób prosić o pomoc?
Szukasz pomocy w sytuacji, gdy nie jesteś w stanie sam załatwić własnych spraw. Pomoc to zarówno wskazanie jakiegoś rozwiązania, udzielenie informacji, wsparcia, jak też podjęcie przez inną osobę konkretnych działań. Dlatego należy pamiętać, że prośba to nie jest ani żądanie, ani błaganie (wzbudzanie litości). Staraj się sprecyzować, o co prosisz daną osobę. Ciesz się tym, że masz wokół siebie przyjaciół życzliwych ludzi. Pamiętaj - „proszę” „dziękuję” to magiczne słowa otwierające drzwi i serca.

Czy informacje na temat sytuacji prawnej są potrzebne?
Tak, znajomość zarówno swoich uprawnień, jak i obowiązków daje bardzo wiele korzyści. Często można nie zdawać sobie sprawy z wielu regulacji prawnych, które mają wpływ na zatrudnianie osób w podobnej do Twojej sytuacji (patrz Rozdział XII).

Czy trudności powinny zniechęcać do realizowania zamierzonych celów?
Zdecydowanie nie. Trudności i bariery do pokonania to coś naturalnego na drodze do osiągnięcia celu. Aby było łatwiej zrealizować zaplanowany cel, dobrze jest podzielić sobie całą drogę do jego osiągnięcia na etapy (małe kroki). Zrobienie takiego małego kroku jest dużo łatwiejsze, a osiągnięty sukces zachęca do podejmowania dalszych działań. Nie zakładaj na początku, że osiągniesz coś bardzo szybko i bez trudu.

Ile trzeba podjąć prób, aby znaleźć pracę?
Na to pytanie odpowiedź jest tylko jedna
- tyle, aby zostać zatrudnionym. Nie istnieje żaden limit podejmowanych prób. Nigdy odmowa ze strony pracodawcy nie może być traktowana przez kandydata jako porażka i w rzeczywistości nie jest porażką. Pamiętaj o tym zawsze. Każdy kontakt z pracodawcą to nowe doświadczenie, z którego trzeba wyciągnąć wnioski na przyszłość (przeanalizować). Jeżeli będziesz aktywny, z pewnością znajdziesz pracę, jeżeli będziesz tylko czekać, praca z pewnością sama Cię nie znajdzie.

W jaki sposób szukać pracy - czyli metody aktywnego poszukiwania pracy
Szukając pracy, należy wykazać się aktywnością, konsekwencją w działaniu i uporem. Nie wolno rezygnować, nawet jeżeli coś idzie nie po Twojej myśli. Nie należy również odkładać w czasie rozpoczęcia poszukiwania pracy - należy po prostu zrobić ten „najtrudniejszy pierwszy krok”.

Można wyróżnić następujące sposoby poszukiwania pracy:

1. Budowanie sieci kontaktów bezpośrednich - poinformuj członków rodziny, przyjaciół i znajomych o tym, że szukasz pracy; poproś o pomoc w znalezieniu pracy w miarę posiadanych przez te osoby możliwości (pamiętaj, możesz prosić, a nie żądać; to, czy ktoś będzie mógł i chciał Ci pomóc, zależy również od formy, w jakiej się do niego zwrócisz), postaraj się przekazać osobie, którą prosisz o pomoc, swoje CV, czyli życiorys zawodowy.

2. Poszukiwanie ogłoszeń - bardzo wiele gazet ma rubryki, w których pracodawcy zamieszczają informacje o wolnych miejscach pracy pod hasłem „dam pracę”. Warto regularnie czytać te ogłoszenia i wybierać odpowiednie dla siebie oferty. Ciekawe ogłoszenia można znaleźć także w Internecie (patrz Rozdział VI).

3. Zawodowi pośrednicy pracy – to osoby, które zajmują się ułatwianiem kontaktów między pracodawcami mającymi wolne miejsca pracy a kandydatami poszukującymi zatrudnienia. Pośrednictwem zawodowym zajmują się np.: urzędy pracy i agencje pracy (zarówno oferujące prace stałe, jak i czasowe). Należy pamiętać, że zawodowy pośrednik ocenia Cię jako kandydata od pierwszego kontaktu, dlatego zgłaszając swoją kandydaturę np. do agencji pracy, traktuj każde spotkanie z zatrudnioną tam osobą jak rozmowę kwalifikacyjną - przyjdę odpowiednio przygotowany (pamiętaj o ubraniu, zabraniu ze sobą CV i listu motywacyjnego, dokumentów dotyczących wykształcenia, doświadczenia i posiadanych uprawnień oraz o odpowiednim zaprezentowaniu swojej kandydatury).

4. Targi i giełdy pracy - to miejsca, w których możesz spotkać pracodawców poszukujących kandydatów do zatrudnienia w swojej firmie.

Informacje o odbywających się targach giełdach pracy znajdziesz w prasie lokalnej, urzędach pracy oraz w Internecie. Podczas takich imprez możesz bezpośrednio spotkać się z pracodawcami, zapoznać się z ofertami pracy, zgłosić swoją kandydaturę, a także uczestniczyć w zajęciach dla osób poszukujących pracy, skorzystać z porady doradcy zawodowego, pośrednika pracy lub prawnika. Warto odwiedzać targi i giełdy pracy.

5. Samodzielne zwracanie się do pracodawcy - warto po dokonaniu bilansu umiejętności i mocnych stron, przygotować listę firm, do których należy złożyć swoją ofertę, mimo że firmy te nie poszukują pracowników. Złożenie własnej oferty (czyli CV i listu motywacyjnego) pozwala na przedstawienie wybranemu pracodawcy swojej kandydatury. Pracodawcy, poszukując kandydatów do pracy, często sięgają do złożonych w firmie ofert (w przypadku tego sposobu należy jednak uzbroić się w cierpliwość). Warto również interesować się lokalnym rynkiem pracy - gdzie otwierane są nowe firmy lub które firmy rozwijają się dynamicznie i będą potrzebowały nowych pracowników. To miejsca, w których jest największe prawdopodobieństwo, że twoja oferta spotka się z zainteresowaniem.

6. Własne ogłoszenie - własne ogłoszenie można umieścić w prasie lub w wyznaczonym do tego celu miejscu (np. na tablicy ogłoszeń - pamiętaj, że w takim przypadku musisz mieć zgodę właściciela). Obecnie wiele gazet bezpłatnie publikuje ogłoszenia osób poszukujących pracy. Ogłoszenie musi być krótkie i zwięzłe oraz informować o możliwości kontaktu (należy podać numer telefonu).

Warto korzystać ze wszystkich sposobów poszukiwania pracy, a nie ograniczać się tylko do jednego lub dwóch. Różnorodność kontaktów zwiększa szansę na znalezienie i podjęcie zatrudnienia.

Jak zbudować indywidualny plan działania?
Oto przykład indywidualnego planu działania. Pamiętaj, aby dobrze wybrać pracę, trzeba poznać siebie (swoje kwalifikacje atuty) i odnieść je do aktualnej sytuacji na rynku pracy. Jeżeli zaczniesz od wyboru pracy i sztywno będziesz się tego trzymać, nie mając odpowiednich kwalifikacji nie próbując ich uzyskać, może spotkać Cię rozczarowanie.

Twój plan działania może być podobny do przedstawionego lub rozszerzony o dodatkowe elementy, które uznasz za niezbędne:

1. Określenie własnych możliwości (m.in.: wykształcenie, umiejętności, wiedza, doświadczenie zawodowe, uzdolnienia, predyspozycje, zainteresowania, możliwości fizyczne i zdrowotne, a także marzenia oraz pragnienia) - pomogą Ci w tym:

• dokonanie bilansu umiejętności mocnych stron
• zapoznanie się z powyższą tabelką zaznaczenie odpowiedzi, które są najbardziej zgodne z Twoimi upodobaniami. Dzięki temu lepiej będziesz mógł poznać siebie i określić własne możliwości.

2. Na jakich stanowiskach możesz pracować? (np.: sprzedawca, monter elementów precyzyjnych, magazynier, pakowacz, operator komputera, handlowiec itp.) - zbierz jak najwięcej informacji o wymaganiach na danym stanowisku pracy - porównaj swoje odpowiedzi z powyższej tabeli z oczekiwaniami, jakie stawia się kandydatowi do pracy,
którą jesteś zainteresowany - w ten sposób możesz się zorientować, czy jest to praca dla Ciebie i czy posiadasz cechy umiejętności wymagane na danym stanowisku.

3. Oczekiwania wobec pracy (np.: możliwość i czas dojazdu do pracy, czas, który mogą przeznaczyć na pracę, oczekiwania odnośnie do wynagrodzenia itp.).

4. Określenie środowiska pracy (tu warto rozważyć, czy poszukiwać pracy będziesz na otwartym rynku pracy, czy tylko w zakładzie pracy chronionej, w małej czy dużej firmie itp.), a następnie branży, w której możesz szukać pracy (np.: spożywcza, kosmetyczna, informatyczna itp.).

5. Zapoznanie się z metodami aktywnego poszukiwania pracy:

• poinformowanie znajomych i rodziny, że szukasz pracy,
• czytanie ogłoszeń prasowych i przeglądanie Internetu - odpowiedź na wybrane oferty pracy,
• przygotowywanie własnej oferty i listy firm, do których możesz ją złożyć - złożenie oferty osobiście, listownie, faksem, e-mailem, kontakt telefoniczny,
• zgłoszenie się z własną ofertą do urzędu pracy oraz agencji pracy,
• zamieszczenie ogłoszenia prasowego w rubryce „szukam pracy”,
• odwiedzanie aktualnie odbywających się targów i giełd pracy.

6. Wybranie osób, do których mogę zwrócić się o pomoc, i spraw, w jakich mogą być przydatne.

7. Opracowanie CV.

8. Przygotowanie się do rozmowy telefonicznej i kwalifikacyjnej (autoprezentacja), zbieranie informacji o ofertach pracy (na bieżąco pisanie odpowiednich listów motywacyjnych).

9. Analiza podejmowanych działań (co robię dobrze, a nad czym należy jeszcze popracować) i ich modyfikacja.

Czy można robić zmiany w planie działania, szukając pracy?
Tak, zmiany są bardzo ważne, dlatego że ciągle zmienia się rzeczywistość wokół nas. Należy działać planowo, ale dostrzegać tzw. nadarzające się okazje. Jeżeli np.: szukasz pracy sprzedawcy kosmetyków, a pracodawca proponuje Ci stanowisko kasjera w sklepie spożywczym - rozważ przyjęcie tej propozycji. Elastyczność i otwartość na zmiany to ważna cecha. Wiele trudnych sytuacji to sygnał, że warto coś zmienić. Nie trać jednak nigdy z oczu celu, do którego zmierzasz.

Spis treści

I Rynek pracy

II Opracowanie planu działania - jak szukać pracy?

III Bilans umiejętności i mocnych stron

IV Dokumenty aplikacyjne (CV i list motywacyjny)

V Poszukiwanie pracy przez telefon

VI Czy Internet może zwiększyć szansę na znalezienie pracy?

VII W czym może pomóc urząd pracy?

VIII Osobiste spotkanie z pracodawcą, czyli rozmowa kwalifikacyjna (autoprezentacja)

IX Wolontariat szansą rozwoju osobistego i zawodowego

X Własna działalność gospodarcza

XI Korzyści dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne

XII Podstawowe zagadnienia prawne

Aneks

Autor: Magda Gorczyca, Katarzyna Karczmarczyk
Źródło: "Aktywnie szukam pracy"