Przywileje i prawa dla niepełnosprawnej 86-latki
Moja mama jest w wieku 86 lat po ciężkim udarze. Od roku jest osobą leżącą wymagającą stałej opieki. Zamieszkuje obecnie ze mną, jestem jej córką i opiekuję się nią. Ma 1 grupę inwalidzką. Czy mam prawo jako osoba opiekująca się niepełnosprawną do przywilejów i dodatków pieniężnych.
Szanowna Pani,
generalnie można rozważyć wniosek o specjalny zasiłek opiekuńczy, który wynosi 620 zł. miesięcznie to zgodnie z art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych – specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 oraz z 2018 r. poz. 950) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:
- nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
- rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
- w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Zgodnie z art. 16a ust. 8 w/w ustawy specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) (uchylona),
c) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) (uchylony);
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty kryterium dochodowego wynoszącego 764 zł netto (na podstawie dochodów z roku poprzedzającego okres zasiłkowy z uwzględnieniem utraty i uzyskania dochodu).
Po więcej informacji warto udać się do swojego urzędu gminy – wydziału świadczeń rodzinnych, w którym pracownicy przedstawią wszystkie warunki uzyskania świadczenia z tytułu opieki nad Pani Mamą.
Ponadto część osób składa wnioski o świadczenie pielęgnacyjne (które od 1 stycznia 2019 wynosi: 1583 zł) zamiast specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad swoim niepełnosprawnym w stopniu znacznym rodzicem, następnie po otrzymaniu odmowy i po wyczerpaniu drogi administracyjnej składa skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Odwołanie do sądu nie daje gwarancji sukcesu, bo to już sąd w indywidualnej sprawie ocenia pod kątem nawet przepisów Konstytucji RP zasadność uchylenia decyzji w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki np. nad swoją Mamą posiadającą orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Warto również zapoznać się z artykułami ze strony www.niepełnosprawni.pl, podaje linki:
Więcej o świadczeniu pielęgnacyjnym zamiasta zasiłku dla opiekuna.
Więcej o wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego ws. świadczenia pielęgnacyjnego.
Z poważaniem,
Grzegorz Jaroszczyk, prawnik