Leczenie w krajach Unii Europejskiej

Z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej każdy z obywateli otrzymał prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych udzielanych na terenie każdego państwa członkowskiego. Prawo to przysługuje niezależnie od miejsca zamieszkania czy miejsca pobytu.

Prawo unijne przewiduje, że każdy obywatel państwa członkowskiego UE jest uprawniony do korzystania ze świadczeń zdrowotnych na zasadach obowiązującym w kraju, w którym ma być udzielone konkretne świadczenie. Należy więc liczyć się z tym, że na terenie innego państwa za niektóre usługi trzeba będzie zapłacić z własnej kieszeni. Szczegółowe informacje na ten temat podaje NFZ na swojej stronie internetowej.

Zgodnie z przepisami obowiązującymi na terenie Unii Europejskiej do kręgu osób uprawnionych do korzystania z opieki zdrowotnej należą:

• bezpaństwowcy zamieszkali na terenie krajów UE,
• bezrobotni,
• emeryci i renciści,
• pracownicy najemni,
• pracujący na własny rachunek,
• studenci,
• turyści,
• uchodźcy zamieszkali na terenie państw UE oraz
• tzw. szczególne grupy pracowników

Prawo to przysługuje również członkom rodzin wszystkich osób należących do wymienionych wyżej grup.

Zasięg terytorialny

Prawo do korzystania z opieki zdrowotnej przysługuje podczas pobytu na terenie jednego z krajów Unii Europejskiej, a także Islandii, Norwegii, Lichtensteinu i Szwajcarii.

Wyjątkiem od tej zasady jest kilka obszarów należących do wymienionych wyżej państw: w Danii - Grenlandia i Wyspy Owcze oraz w Wielkiej Brytanii - Wyspy Mann oraz Wyspy Normandzkie.

Prawo do świadczeń zdrowotnych przysługuje zaś dodatkowo na terytorium Gujany Francuskiej, Gwadelupy, Martyniki oraz Reunion, St Pierre-et-Miquelon (należących do Francji), na Azorach i Maderze (należących do Portugalii) oraz  Majorce i Wyspach Kanaryjskich (należących do Hiszpanii).

Ważne dokumenty

Tak jak w Polsce, lecząc się za granicą każdy jest zobowiązany do przedstawienia dokumentu potwierdzającego objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym. Takim dokumentem obowiązującym na terenie państw Unii Europejskiej jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego lub formularz z serii E 100. Uprawniają one do korzystania ze świadczeń zdrowotnych podczas pobytu na terenie państw Unii Europejskiej oraz w Islandii, Lichtensteinie, Norwegii i Szwajcarii.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego zastąpiła 1 stycznia 2006 roku druk E 111. EKUZ uprawnia do korzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w innym państwie w takim zakresie, który umożliwi kontynuowanie zaplanowanego pobytu w tym państwie w bezpiecznych warunkach z medycznego punktu widzenia.

Karta jest wydawana osobom czasowo wyjeżdżającym do innego kraju członkowskiego UE, np.:

• w celach turystycznych;
• w celu odwiedzenia rodziny lub znajomych;
• w związku z krótką podróżą służbową;
• w celu podjęcia studiów;
• pracownikom oddelegowanym do pracy za granicę przez polskiego pracodawcę.

Umożliwia ona korzystanie z leczenia w placówkach działających w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia danego państwa - przy czym w niektórych państwach pobierane są pewne opłaty od pacjentów.

Wniosek o wydanie Karty powinien być złożony w oddziale wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia właściwym ze względu adres zamieszkania osoby wnioskującej. Wzór wniosku można pobrać ze strony NFZ www.nfz.gov.pl/ekuz

Planowe leczenie za granicą

Od 1 maja 2004 r. obywatele Polski mogą udawać się na planowane leczenie oraz badania diagnostyczne do krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz krajów EFTA (Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria). Warunkiem sfinansowania takiego leczenia przez NFZ jest uzyskanie zgody prezesa NFZ na taki wyjazd.

Prezes NFZ może wydać zgodę na leczenie za granicą, jeśli dane leczenie lub badanie diagnostyczne jest wykonywane w Polsce, jednakże z uwagi na długi okres oczekiwania na przyznanie danego świadczenia zdrowotnego, zainteresowany nie może być poddany leczeniu w terminie zwykle niezbędnym.

Koszty leczenia za granicą po uzyskaniu stosownej zgody pokrywane są przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Należy jednak pamiętać, że za granicą pacjentowi świadczenia udzielane są na takich samych zasadach, jak obywatelom państwa, na terenie którego jest leczony. Oznacza to, że jeśli konieczne jest np. poniesienie przez pacjenta części kosztów pobytu w szpitalu (co jest częstym przypadkiem w wielu krajach europejskich), NFZ nie pokryje tych kosztów. Narodowy Fundusz nie sfinansuje także kosztów transportu chorego za granicę i z powrotem do kraju, ani kosztów pobytu za granicą opiekuna.

Szczegółowe informacje na temat Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz o zasadach korzystania ze świadczeń zdrowotnych podczas pobytu za granicą można uzyskać na stronie www.nfz.gov.pl

Biuro Rozliczeń Międzynarodowych

Osoby, w przypadku których koniecznie jest zastosowanie leczenia lub badań diagnostycznych niewykonywanych w Polsce, mogą ubiegać się u Ministra Zdrowia o zgodę na leczenie za granicą, także poza Unią Europejską.

Jeśli Minister Zdrowia wyrazi zgodę na wyjazd, Biuro Rozliczeń ze środków budżetu państwa pokrywa koszty leczenia oraz koszty transportu pacjenta za granicę oraz z powrotem do kraju.
Ubezpieczony skierowany na leczenie za granicą z własnych środków pokrywa:

• koszty wystawienia paszportu i wiz
• koszty ewentualnego pobytu poza szpitalnego pacjenta i jego opiekuna

Szczegółowych informacji o zasadach ubiegania się o skierowanie na leczenie za granicą udziela Biuro Rozliczeń Międzynarodowych, ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa, www.brm.gov.pl

Aktualizacja: 24 kwietnia 2007 r.

Opracowanie: Dorota Landsberger, Kinga Szemraj
Źródło: NFZ, Ministerstwo Zdrowia