„Tisza be-Aw” – performans Teatru 21 w Muzeum POLIN

7, 8 i 11 listopada 2019 roku Teatr 21 i Muzeum POLIN zapraszają na pokazy performansu inspirowanego świętem Tisza be-Aw. Osobiste historie aktorów, dzieje XX wieku i pamięć o ważnych wydarzeniach połączą się w jednym miejscu.

Rzecz odbywa się w muzealnej sali G9. To przestrzeń przejściowa, pusta, ulokowana między galeriami wystawy. Przez pryzmat osobistego doświadczenia aktorów przywołana zostanie pamięć ofiar nazistowskiej akcji T4, w której eksterminowano osoby z niepełnosprawnością i testowano machinę Zagłady. Grupa graczy ubrana w letnie stroje treningowe, kojarzące się z zajęciami wychowania fizycznego, gra na wyznaczonym polu w popularne zabawy podwórkowe. Nazwy gier zawierają pejoratywne określenia: głupi Jaś, szczur, szmaciarz, dupiec. Zasady gry zakładają: zbijanie, bicie, klepanie, wytykanie palcem. Najsłabsi gracze są ośmieszani, karani lub eliminowani. Wszystkiemu towarzyszą osobiste wspomnienia matek aktorów, których widzowie słuchają na słuchawkach bezprzewodowych.

Premiera performansu miała miejsce w Muzeum Historii Żydów Polskich w 2015 r. Wywołał wówczas silne emocje – publiczność raz się śmiała, raz ocierała łzy. Pisano o nim: to petarda; performance radykalny, precyzyjny, najmocniejsze przedstawienie Teatru 21. Zostało zaprezentowane podczas międzynarodowego projektu „Więcej niż teatr” w ramach Olimpiady Teatralnej we Wrocławiu w 2016 roku.

Jest to bowiem spektakl o przemocy – tej wielkiej, totalitarnej, ale przede wszystkim tej, która pozostaje niewidoczna, której podlegamy na co dzień. Która zdaje się być niewinną dziecięcą zabawą – przemoc mała polegająca na obrażaniu, na stygmatyzowaniu. „Żyd, down, pedał – mechanizm przemocy za każdym razem pozostaje ten sam” – pisał w recenzji w „Dwutygodniku” Piotr Morawski.

Teatr 21 tworzą aktorzy z zespołem Downa i autyzmem. Działania grupy to wspólne, twórcze poszukiwania oraz kreowanie bezpiecznej przestrzeni na odważne spotkanie ze sobą i z widzem. We współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN teatr przygotował już wcześniej spektakle: „Uwaga, Purim!” i akcje performatywne „Tu bi-Szwat”, „Pesach”. Teatr prowadzi Justyna Sobczyk laureatka Nagrody im. Konstantego Puzyny (2016) za działalność teatralną łączącą sztukę i życie, twórczą oryginalność z zaangażowaniem w sprawy publiczne oraz nagrody „Wdechy” dla człowieka roku „Co jest grane” (2016).

Tisza be-Aw (9 dzień miesiąca Aw) to najsmutniejszy dzień roku żydowskiego, stanowiący kulminację trzytygodniowego okresu żałoby. Upamiętnia on zburzenie Pierwszej i Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Jest to dzień, w trakcie którego obowiązuje ścisły post, m.in. całkowity zakaz jedzenia i picia. Do popołudnia – jak w czasie żałoby – siada się tylko na podłodze lub niskim stołku. W synagodze odczytuje się lamentacje i hymny żałobne, opłakujące zniszczenie Świątyń oraz cierpienia narodu żydowskiego. W 2017 roku Tisza be-Aw zaczyna się z zachodem słońca w poniedziałek 31 lipca, a kończy o zmroku we wtorek 1 sierpnia.

„Tisza be-Aw” akcja performatywna Teatru 21 w Muzeum POLIN:

• 7 listopada (czwartek) godz. 19:00,
• 8 listopada (piątek) godz. 19:00,
• 11 listopada (poniedziałek) godz. 18:30.

Czas trwania: 40-50 minut.

Bilety w cenie 15 zł można kupić on-line na stronie POLIN.

Jednak, jak informuje nas Muzeum POLIN, przygotowano także bezpłatną pulę biletów na przedstawienie dla osób z niepełnosprawnościami. Osoby zainteresowane proszone są o przesłanie zgłoszenia z informacją o liczbie biletów oraz ewentualnych potrzebach wynikających z niepełnosprawności na adres: muzeumdostepne@polin.pl lub pod numerem telefonu: 600 472 828 (także SMS) od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30-15.30. Bezpłatne bilety będą do odebrania w kasie w dniu spektaklu. Zgłoszenia przyjmujemy do 6 listopada lub do wyczerpania puli miejsc. Wydarzenie jest dedykowane dla osób powyżej 15. roku życia.

Twórca:

• koncepcja - Jakub Drzewiecki, Agata Skwarczyńska, Justyna Sobczyk,
• ruch - Justyna Wielgus,
• nagrania - Paweł Andryszczyk,
• grafika - Radosław Staniec,
• realizacja filmu - Wojtek Kaniewski, Patrz Pan Panda i Tomasz Michalczewski,
• produkcja - Marceli Sulecki i Małgorzata Owczarska,
• wsparcie ze strony Muzeum POLIN - Ewa Chomicka oraz Łucja Koch.

Gracze: Grzegorz Brandt, Jakub Drzewiecki, Teresa Foks, Maja Kowalczyk, Barbara Lityńska, Anna Łuczak, Michał Pęszyński, Aleksandra Skotarek, Marta Stańczyk, Magdalena Świątkowska, Justyna Wielgus